2.4. Szeregi dynamiczne

Szeregi dynamiczne (zwane również czasowymi lub chronologicznymi) są liczbowym wyrazem zbiorowości statystycznej poddanej badaniu w określonych momentach lub okresach. Częściami składowymi tych szeregów są kolejne momenty lub okresy i odpowiadające im wielkości (poziomy) danego zjawiska.

Przykład

Szereg dynamiczny jest szeregiem dynamicznym momentów, jeżeli ujmuje badaną zbiorowość w wyraźnie ustalonych momentach, a szeregiem dynamicznym okresów, jeżeli zawarte w nim dane liczbowe dotyczą pewnych czasokresów (miesiąc, kwartał, rok). Podane przykłady pozwolą na pełniejsze zrozumienie ich istoty.

Przedstawiony szereg w tablicy 9 jest częścią opublikowanej w Roczniku Statystycznym tablicy. Jak wynika z tytułu, tablica powstałą (konkretnie dane liczbowe podające liczby ludności) przy zastosowaniu metody bilansowej.

Przedstawiony szereg jest szeregiem dynamicznym momentów. Są nimi 30 VI 1980 r., 30 VI 1990 r., 30 VI 1995 r., 30 VI 1996 r., 30 VI 1997 r. Porównując poziomy późniejszych momentów z poziomami poprzedzającymi uzyskujemy pogląd na dynamikę rozwoju badanego zjawiska miedzy kolejnymi momentami. W odniesieniu do zbiorowości ujętej w podanym szeregu można ustalić, że ludność Polski w latach 1980-1997 wzrosła o 3 072 tys. osób.
 

        Podany w tablicy 10 szereg jest jednym z wielu zawartych w tablicy Małego rocznika statystycznego szeregów dynamicznych obrazujących dynamikę zmian zachodzących w produkcji ważniejszych wyrobów w Polsce. Dane zawarte w tablicy, wskazują na tendencje wzrostowa produkcji miedzi elektrolitycznej uwarunkowana, z pewnością m.in. korzystna koniunktura na rynku.

               Przedstawione w tablicy 11 i 12 szeregi są fragmentami tablicy podanej w źródle. Przedstawiają one dynamikę zmian w ogólnym stanie ludności Polski w liczbach bezwzględnych (tabl. 11) oraz w stanie ludności mieszkającej na wsi w liczbach względnych w stosunku do ogólnego stanu ludności (tabl. 12) od 1921 do 1995 roku. Są to, zatem szeregi dynamiczne momentów.

Dane liczbowe wskazują na ciągłe zmniejszanie się udziału procentowego ludności mieszkającej na wsi w ogólnym stanie ludności Polski. Niemniej jednak udział ten na tle państw zachodnich jest ciągle bardzo znaczny. Podane szeregi różnią, się od zaprezentowanego poprzednio ich pionową, postacią. Maja układ kolumnowy, a nie wierszowy. Tablice 11 i 12 nie maja wiersza ,,ogółem", albowiem sumowanie liczb oznaczałoby wielokrotne dodawanie zdecydowanej większości tych samych jednostek, co doprowadziłoby do absurdu.