Spis treści tematyki dla uczniów:

1. Anoreksja i bulimia - [ czytaj ] 
2. TEST Pozwalający ustalić dominującą półkulę mózgową - [ czytaj ] 
3. TEST pozwalający ustalić odpowiadający Ci styl uczenia się - [czytaj]
4. Do zdrowia - [ czytaj ]  
5. Stop ustawkom - [ czytaj ]
6. Jak przygotować się do matury - [ czytaj ] 
7. Autoprezentacja - [ czytaj ] 
8. Dobre rady dla nowego ucznia - [ czytaj ] 
9. Bezpieczne wakacje - [ czytaj ]
10. Pełna koncentracja - [ czytaj ]
11.  STRES współczesny potwór - [ czytaj ] 

DRODZY UCZNIOWIE!

W każdej szkole dochodzi do przemocy, jednak nie wszyscy wiemy, jakie zachowania należy uważać za przemoc. Przemoc to nie tylko uderzanie, szczypanie, bicie, czy popychanie.
Pamiętaj, że jesteś ofiarą przemocy także wtedy gdy:

• jesteś przezywany
• ktoś opowiada innym nieprawdziwe historie na Twój temat
• jesteś ośmieszany przez swoich kolegów i koleżanki
• ktoś niszczy lub zabiera Twoje rzeczy
• ktoś kradnie Twoje pieniądze
• w Internecie publikowane są obraźliwe informacje o Tobie
• dostajesz obraźliwe sms-y lub telefony
• nie chcesz iść do szkoły, bo boisz się spotkać swoich prześladowców

Sprawcy najczęściej dobrze wiedzą, w jaki sposób mogą cię zranić. Gdy chcą Ci sprawić przykrość, złośliwie komentują:

• Twój wygląd: wagę, kolor włosów, sposób ubierania
• to, że dobrze się uczysz
• to, że uczysz się gorzej
• to, że nie masz pieniędzy
• Twoją popularność w szkole
• jeśli masz inną religię
• nosisz okulary lub aparat słuchowy
• masz wadę wymowy lub dysleksję

Pamiętaj - niezależnie od tego, czego dotyczy prześladowanie i dokuczanie, to nie Twoja wina. Nikt nie ma prawa stosować przemocy wobec innych osób.

Co możesz zrobić?

Jeśli jesteś prześladowany, koniecznie powiedz o tym komuś. Możesz powiedzieć przyjacielowi, nauczycielowi albo rodzicom. Pamiętaj, że prześladowanie samo się nie skończy, jeśli nikomu o tym nie powiesz. Nie jest to łatwe. Możesz się wstydzić lub obawiać, że zmartwisz tym rodziców lub sprawisz im kłopot. Jeśli nie chcesz sam opowiedzieć o problemie poproś np. kolegę, koleżankę, rodzeństwo, babcię lub dziadka, aby pomogli Ci o wszystkim opowiedzieć rodzicom. Jeśli zamiast mówić o problemie wolisz o tym napisać - przygotuj list do rodziców i opisz jak się czujesz.

Pamiętaj, że w szkole zawsze jest Twój wychowawca lub inny nauczyciel,pedagog, który powinien wiedzieć, jeśli dzieje się coś złego. Spróbuj znaleźć taki moment, kiedy będziesz mógł powiedzieć mu o tym tak, aby nikt się nie zorientował. Możesz np. zostać po lekcji prosząc o wyjaśnienie jakiegoś tematu. Jeśli masz większe zaufanie do innego nauczyciela lub pracownika szkoły (pedagog lub pielęgniarka) - porozmawiaj z wybraną przez Ciebie osobą. Masz prawo do tego, aby poczuć się bezpiecznie.

Możesz wybrać także inną dorosłą osobę, której ufasz np. lekarza. Osoba taka powinna znaleźć odpowiedni sposób, aby skontaktować się ze szkołą i Twoimi rodzicami, by ci pomóc.

 Jak sobie radzić z prześladowaniem?

Sprawcy przemocy najczęściej działają bez świadków i dlatego potrafią przez dłuższy czas unikać konsekwencji.

• Podczas przerw staraj się przebywać w bezpiecznych miejscach w szkole, gdzie jest wiele innych osób. Sprawcy nie lubią świadków.
• Jeśli pobiją Cię w szkole, natychmiast powiedz o tym nauczycielowi. Powiedz też rodzicom.
• Nie staraj się im oddawać - możesz zostać pobity lub wpaść w kłopoty. Bicie to napaść.
• W trudnej sytuacji zawsze proś o pomoc i wsparcie; nie obawiaj się wołać o pomoc do postronnych osób, mówiąc np. "oni mi grożą".
• Jeśli spotkasz osoby, które prześladują Cię, staraj się przede wszystkim spokojnie opuścić to miejsce tak szybko, jak to jest możliwe.
• W kontakcie ze sprawcami przemocy staraj się zachowywać pewnie i spokojnie, patrz im w oczy, bądź wyprostowany, unikaj gestów lub min, które mogłyby ich sprowokować.
• Gdy ktoś zachowuje się wobec Ciebie w sposób, jakiego sobie nie życzysz, powiedz mu o tym jasno i wprost np. " Nie lubię, gdy to robisz. Chciałbym żebyś przestał".
• Próbuj opierać się, gdy Ci grożą lub namawiają do czegoś, czego nie chcesz zrobić. Stosuj w tym celu technikę "zdartej płyty", powtarzając przez cały czas jedno zdanie np. "Nie, nie zrobię tego".
• Gdy Ci dokuczają lub przezywają Cię, możesz reagować na to za pomocą jakiegoś zdania, które ma pokazać, że to Cię nie dotyka w sposób, w jaki by chcieli np. ""tak? no to co" lub " możesz tak uważać" czy " to możliwe".

Anoreksja i bulimia

ANOREKSJA I JEJ ODWROTNOŚĆ – BULIMIA – TO ZABURZENIA ODŻYWIANIA. ANOREKSJA WIĄŻE SIĘ Z UTRATĄ APETYTU.

Chorobliwa anoreksja to odmowa przyjmowania pokarmów; jest objawem poważnych problemów psychologicznych. Bulimia przejawia się nagłymi napadami wilczego apetytu lub ciągłą nieodpartą potrzebą jedzenia – obżeramy się, aby zagłuszyć stres. Niektóre nastolatki cierpią na przemian na anoreksję z bulimią.

ANOREKSJA JEST PRAWDZIWĄ CHOROBĄ

Jej objawy to coraz ściślejsza dieta, głodówki, wywoływanie wymiotów. Następuje znaczna utrata wagi, zatrzymanie miesiączki, brak kontaktu z rzeczywistością. Nie dociera do Ciebie, że wyglądasz jak szkielet, sama skóra i kości. Ciągle wydaje Ci się, że jesteś za gruba. Nie wierzysz, że jesteś chora, wkurza Cię, że bliscy martwią się Twoim zdrowiem. Nie przejmujesz do wiadomości, jaki jest stan Twojego ciała i uciekasz w naukę, pracę.

ZAGROŻENIE ŻYCIA

Jesteś w śmiertelnym niebezpieczeństwie! Grozi Ci odwapnienie kości (zrobią się kruche jak kreda), zanik mięśni deformacja narządów wewnętrznych, anemia, bezpłodność, osłabienie serca. A wszystko to znaczy, że nie radzisz sobie z typowymi problemami nastolatki i jesteś bezradna wobec życia..

JAK Z TEGO WYJŚĆ?

Sama raczej nie dasz rady, zresztą nie będziesz chciała, bo przecież nic Ci nie jest. Potrzebujesz pomocy lekarza i równocześnie opieki psychologicznej. Psycholog pomoże Ci odkryć chorobę i jej przyczyny. A będzie ich szukał w twojej osobowości, w dotychczasowym trybie życia i w problemach, z którymi się zmagasz. Są to zazwyczaj konflikty domowe, z rodzicami, rodzeństwem, albo dramaty szkolne, zatargi ze środowiskiem. Leczenie może trwać  bardzo długo, bo nie wystarczy zacząć jeść i nabrać ciała. Trzeba nauczyć się pokonywać trudności.

BULIMIA, CZYLI OBŻARSTWO WSTYDLIWE

Ta choroba raczej nie rzuca się w oczy, ponieważ – w przeciwieństwie do chudych anorektyczek – bulimiczki rzadko są grube. Najpierw, by stłamsić czarne myśli, obżerają się nieprzytomnie ( aż do 10 000 kalorii dziennie!), a potem dwa palce do gardła i wymioty - żeby znowu móc jeść. Biorą przy tym leki odwadniające i przeczyszczające, intensywnie ćwiczą, stosują drakońskie diety, co doprowadza niekiedy do anoreksji. Dlaczego?

Aby nie utyć i ukarać się za obżarstwo, którego się wstydzą.

SAMOUSZKODZENIE

Takie traktowanie własnego ciała prowadzi do rozstroju organizmu – wszystkie mechanizmy wewnętrzne zostają rozregulowane. Do tego z przejedzenia dostaje się bólu brzucha i nudności, a częste wymioty mogą uszkodzić przełyk, żołądek, nerki, wątrobę.

JAK Z TEGO WYJŚĆ?

Samej Ci się nie uda, z pomocą rodziny i przyjaciół – też nie. Bulimiczka nie przyznaje się przecież do obżarstwa, lodówkę odwiedza po kryjomu, nawet nocą, w toalecie po prostu się zamyka. Tu potrzebny jest i lekarz, i psycholog, a skutki kuracji często bywają nietrwałe, bo – oprócz zrozumienia samej siebie, źródeł niepokojów i lęków – pacjentka musi zdobyć się na silną wolę i w niej wytrwać.

ANOREKSJA-BULIMIA I NA ODWRÓT

Jedno i drugie może wystąpić u tej samej osoby. Kiedy postanawiasz schudnąć, narzucasz sobie surową dietę i skrajne wyrzeczenia. Po osiągnięciu celu odpuszczasz i tu następuje reakcja zwrotna – odbijasz sobie głodówki, obżerając się bez umiaru, jesz i jesz, aż wpadasz w popłoch. Wtedy wywołujesz wymioty, sięgasz po środki na przeczyszczenie. Nie wyniszczysz się tak jak anorektyczka, ale zagrozisz swojemu organizmowi, rozregulujesz go i albo znów popadniesz w bulimię, albo konieczne będzie leczenie.

FAKTY

Na anoreksję chorują głównie dziewczęta (aż 90%!) pomiędzy 12. a 20. rokiem. Wyleczyć daje się tylko do 50% ciężkich przypadków. 5% przypadków kończy się śmiercią. Także bulimia występuje głównie u dziewcząt: 15 dziewczyn na 1 chłopaka.

PRZEMYŚL

Anoreksja i bulimia są często wynikiem stresów w wieku dorastania, utrapieniem nastolatek.

STRACH PRZED TUSZĄ

Początki anoreksji to zazwyczaj lęk przed utyciem. Tracisz smukłość dziecka, stajesz się kobietą, zaczynasz się zaokrąglać i przychodzi Ci na myśl, że robisz się gruba. A przy tym na stresy i niepowodzenia dobre okazuje się podgryzanie słodyczy, pizza, hamburger. I bez umiaru i coraz więcej, bo przecież stresów przybywa. Aż tu bęc! Społeczna presja mody, dyktatura modelek – nowoczesna dziewczyna musi być szczupła, nie ma urody bez smukłości! No to w tył zwrot! Głodówki, rozwolnienia. Wariactwo? Jeszcze jakie!

NIECHĘĆ DO SAMEJ SIEBIE

Anorektyczka nie lubi swojego ciała. Skoro już jest, musi być posłuszne. Nie dostajemy jedzenia albo dostaje bardzo mało, jest systematycznie torturowane głodem. Anorektyczce daje to poczucie kontroli nad własnym życiem.

CIAŁO PRZESZKADZA

Ciało to twój wróg, trzeba go pokonać i poskromić. Już samo to sygnalizuje chorobę umysłu. Zdaniem psychiatrów protest przeciwko własnej osobie wynika często z braku pewności siebie, z przekonania, że nie jest się atrakcyjną i nigdy nie będzie kochaną, bo kto pokocha takie monstrum jak ja?

WINA RODZICÓW?

Przyjęło się niegdyś wina za anoreksję nastolatki obciążać rodziców, wychowanie. To się jednak nie potwierdza. Nauka nie potrafi wyjaśnić, dlaczego akurat ta dziewczyna w okresie dojrzewania zostaje anorektyczką. W zasadzie każda nastolatka zalicza bunt przeciw własnemu ciału i dziko pragnie mieć figurę modelki. Każda miewa zatargi z rodzicami, a jednak tylko niektóre zapadają na anoreksję. Dziś psychologowie do uczestniczenia w terapii z reguły włączają rodziców i daje to dobre efekty.

OBRZYDZENIE

Bulimiczce jest lżej. Do jej udręk, a nawet męczarni, dołącza się poczucie winy, obce anorektyczce. Obżeranie się budzi wstręt do samej siebie. W przeciwieństwie do anorektyczki, która zazwyczaj jest z siebie dumna, bulimiczka wstydzi się swego obżarstwa i ukrywa je przed otoczeniem. Obawa wpadki i kompromitacji wpędza w stan depresji 50% osób cierpiących na bulimię.

DOBRE RADY:

- JAK NIE WPAŚĆ W PUŁAPKĘ

Nie porównuj się z modelkami –  często płacą zdrowiem za nieustanny post, co doprowadza je nawet do śmierci. Ponadto zdjęcia w magazynach są obrabiane komputerowo: usuwa się nadmiar bioder czy biustu, poprawia nogi, szyję, nawet rysy twarzy. Takich dziewcząt jak na okładkach po prostu nie ma. Chcesz zeszczupleć? Idź do dietetyka i poproś go o pomoc. Unikaj efektu „jo-jo”, piłeczki na gumce, która oddala się i wraca. Najpierw okrutnie się głodzisz i tracisz na wadze, a Twój organizm uczy się oszczędzać paliwo. Potem następuje gwałtowna reakcja: objadasz się , obżerasz i nie możesz przestać, a tymczasem oszczędny organizm dławi się nadmiarem i przerabia w sadełko. Tyjesz jak balon. Szok. Kolejna głodówka…  I tak w kółko. Miej najpierw odwagę powiedzieć sobie, że nie masz kontroli nad apetytem. Żaden z Ciebie wyjątek. Mnóstwo dziewcząt cierpi na to samo. Potem zdobądź się na odwagę, by wyznać to dorosłemu, osobie, której ufasz. Sama z tego nie wybrniesz, problem będzie rósł.

- JAK POMÓC KOLEŻANCE

Jeśli masz koleżankę anorektyczkę i chcesz jej pomóc , nie krytykuj, nie starasz i nie okazuj współczucia. Staraj się zdobyć jej zaufanie. Dopiero wtedy będziesz mogą pogadać z nią szczerze. Ale uwaga! Nie daj się czasem przekonać, przeciągnąć na jej stronę!

Możesz przypadkowo odkryć, że Twoja koleżanka cierpi na bulimię. Czasami przyjaciółka może Ci się z tego zwierzyć. Użyj wówczas  całego daru perswazji, aby ja przekonać, że w pojedynkę z tego nie wybrnie. Namów na wizytę u lekarza lub psychologa. Anoreksja i bulimia to poważne choroby niebezpieczne dla życia. Jeśli nawet przysięgniesz koleżance, ze utrzymasz to w sekrecie, nie wahaj się złamać przyrzeczenia, bo przecież o jej życie tu chodzi.

Porozmawiaj albo z jej matką albo z pedagogiem, wychowawcą w szkole, albo ze znajomym lekarzem, psychologiem.

TEST POZWALAJĄCY USTALAĆ DOMINUJĄCĄ PÓŁKULĘ MÓZGOWĄ

1. Zamknij oczy. Zobacz czerwony. Co widzisz?
a) Litery c-z-e-r-w-o-n-y lub nic bo nie potrafisz tego zwizaualizować.
b) Kolor czerwony lub jakiś czerwony przedmiot

2. Zamknij oczy. Zobacz trzy. Co widzisz?
a) litery T-r-z-y, cyfrę 3 albo nic, ponieważ nie potrafisz tego zwizualizować) ,
b) trzy zwierzęta, 
c) troje ludzi lub trzy przedmioty.

3. Gdy grasz na jakimś instrumencie lub śpiewasz:
a) nie potrafisz grać ze słuchu i musisz czytać nuty, 
b) potrafisz grać ze słuchu, jeśli jest taka potrzeba.

4. Gdy składasz coś lub montujesz:
a) wolisz czytać pisemne instrukcje, a następnie postępować zgodnie z ich wskazaniami,
b) wolisz korzystać z ilustracji i diagramów lub po prostu samemu się wszystkim zająć bez jakichkolwiek wskazówek.

5. Gdy ktoś do ciebie mówi:
a) zwracasz więcej uwagi na słowa, nie przywiązując znaczenia do komunikacji pozawerbalnej,
b) zwracasz więcej uwagi na komunikację pozawerbalną, na przykład na wyraz twarzy danej osoby, ruchy jej ciała, tembr głosu.

6. Lepiej radzisz sobie, mając do czynienia z: 
a) literami, cyframi i słowami,
b) kolorami, kształtami, obrazami i przedmiotami.

7. Gdy czytasz książkę:
a) słyszysz w głowie czytane przez siebie słowa, 
b) widzisz w głowie akcję książki niczym film.

8. Którą ręką piszesz?
a) prawą, 
b) lewą.

9. Gdy rozwiązujesz jakieś zadanie matematyczne, który ze sposobów jest dla ciebie najłatwiejszy?
a) rozwiązujesz go w formie cyfr i słów,
b) rozrysowujesz go, rozwiązujesz, 
c) używając materiałów, które można dotknąć, lub używasz palców.

10. Wolisz:
a) mówić o swoich ideach?
b) robić coś z realnymi przedmiotami?

11. Czy w twoim pokoju lub na twoim biurku panuje: 
a) ład i porządek?
b) bałagan i nieporządek z punktu widzenia innych, ty jednak doskonale wiesz, gdzie co jest.

12. jeśli nikt nie mówi ci, co masz robić, jak najprawdopodobniej postąpisz?
a) wykonasz wszystko zgodnie z planem, którego się trzymasz,
b) wykonasz wszystko w ostatniej chwili lub według swojego własnego tempa, i/lub będziesz chciał nadal pracować, nawet gdy czas się już skończył.

13. Jeśli nikt nie powiedziałby ci, co masz robić: 
a) zazwyczaj byłbyś punktualny,
b) często byś się spóźniał.

14. Zwykle czytasz książkę lub czasopismo: 
a) od początku do końca,
b) od końca do początku lub skacząc to tu, to tam.

15. Które z poniższych stwierdzeń najlepiej do ciebie pasuje? 
a) zwykle opowiadasz i lubisz słuchać o zdarzeniach ze wszystkimi szczegółami podanymi we właściwej kolejności,
b) zwykle opowiadasz o głównym szczególe jakiegoś zdarzenia, a kiedy inni opowiadają ci o jakimś zdarzeniu, niecierpliwisz się, jeśli szybko nie przechodzą do sedna sprawy.

16. Gdy rozwiązujesz łamigłówkę lub pracujesz nad jakimś projektem, czy:
a) praca przebiega gładko, mimo że nie widziałeś wcześniej efektu końcowego?
b) musisz zobaczyć efekt końcowy, zanim zabierzesz się do pracy?

17. Którą z metod organizowania notatek wolisz:
a) wypisywanie w punktach lub sporządzanie listy spraw,
b) wykonywanie rodzaju mapy umysłowej lub sieci z wzajemnie połączonymi okręgami.

18. Gdy ktoś instruuje cię, jak coś zrobić, gdybyś miał wolny wybór, wolałbyś:
a) stosować się do instrukcji?
b) wymyślić nowy sposób zrobienia tego czegoś lub spróbować zrobić to po swojemu?

19. Pracując przy biurku; 
a) siedzisz prosto?
b) garbisz się lub pochylasz nad biurkiem, odchylasz się w fotelu, by poczuć się wygodnie, lub stajesz od czasu do czasu.

20. Które z poniższych stwierdzeń najlepiej do ciebie pasuje? 
a) zazwyczaj prawidłowo zapisujesz słowa i liczby,
b) czasami mylisz litery i cyfry lub zapisujesz niektóre słowa, litery i cyfry w odwrotnej kolejności lub od tyłu.

21 Co bardziej do ciebie pasuje?
a) wymawiasz słowa poprawnie i we właściwym porządku.
b) czasami mieszasz słowa w zdaniu lub wypowiadasz inne słowo, niż zamierzałeś; wiesz jednak, co chcesz powiedzieć.

22. Zwykle: 
a) rozmawiając z kimś, trzymasz się tematu,
b) zmieniasz temat i zaczynasz mówić o czymś innym, co wydaje ci się z nim związane.

23. Zazwyczaj: 
a) robisz plany i trzymasz się ich,
b) decydujesz o wszystkim w ostatniej chwili, płyniesz z prądem lub robisz w danym momencie to, na co masz ochotę.

24. Zazwyczaj interesują cię:
a) projekty artystyczne, w których masz stosować się do ściśle określonych sposobów postępowania lub szczegółowych instrukcji,
b) projekty artystyczne, które dają ci wolność tworzenia tego, czego chcesz.

25. Zwykle:
a) grasz na instrumencie lub śpiewasz, odczytując zapis muzyczny lub korzystając z tego, czego nauczyłeś się od innych,
b) tworzysz swoją własną muzykę, melodie i piosenki.

26. Lubisz:
a) sporty, które mają ściśle określone przepisy i reguły, 
b) sporty, które umożliwiają ci swobodne zachowanie bez przestrzegania sztywnych reguł.

27. Zwykle:
a) pracujesz systematycznie, krok po kroku, aż osiągniesz zamierzony cel,
b) najpierw widzisz cały obraz lub efekt końcowy, a następnie cofasz się i przepracowujesz kolejne etapy prowadzące do jego osiągnięcia.

28. Które z poniższych stwierdzeń najlepiej do ciebie pasuje?
a) myślisz o faktach i wydarzeniach, które rzeczywiście miały miejsce,
b) myślisz w sposób imaginatywny i kreatywny o tym, co mogłoby się zdarzyć lub powstać w przyszłości.

29. Poznajesz rzeczy:
a) ucząc się od świata, innych ludzi lub czytając,
b) intuicyjnie i nie potrafisz wyjaśnić, w jaki sposób się czegoś dowiedziałeś lub dlaczego coś wiesz.

30. Zwykle:
a) trzymasz się faktów,
b) wyobrażasz sobie to, co mogłoby się zdarzyć) .

31. Zazwyczaj:
a) masz poczucie czasu, 
b) tracisz poczucie czasu.

32. Radzisz sobie:
a) słabo z odczytywaniem pozawerbalnych komunikatów,
b) dobrze z odczytywaniem pozawerbalnych komunikatów.

33. Dajesz sobie lepiej radę z:
a) instrukcjami werbalnymi lub pisemnymi,
b) instrukcjami w formie obrazów i map.

34. Lepiej się czujesz: ; 
a) będąc kreatywny w stosunku do istniejących materiałów i zestawiając je w nowy sposób,
b) wymyślając lub tworząc coś nowego i dotąd nie istniejącego.

35. Zwykle pracujesz nad:
a) jednym projektem w danym momencie, zachowując określony porządek,
b) wieloma projektami jednocześnie.

36. W jakim otoczeniu wolałbyś pracować? 
a) zorganizowanym, w którym panuje porządek, ktoś mówi ci, co masz robić, obowiązuje harmonogram pracy, w danym momencie wykonujesz jeden projekt, krok po kroku, systematycznie,
b) niezorganizowanym, gdzie masz wolność wyboru i możesz zająć się tym, czym chcesz, gdzie możesz być do woli kreatywny i pomysłowy, trzymać swoje rzeczy w sposób, jaki ci odpowiada, wykonywać jednocześnie tyle projektów, ile ci się podoba, bez podporządkowywania się harmonogramowi.

Obliczanie wyników

Policz l punkt za każdą odpowiedź "a" i zapisz sumę: .................
Policz l punkt za każdą odpowiedź "b" i zapisz sumę: .................
Policz l punkt za każdą odpowiedź "a i b" i zapisz sumę: .................

Jeśli uzyskałeś najwięcej punktów w kategorii "a", wykazujesz tendencję do posługiwania się głównie lewą półkulą mózgową.

Jeśli uzyskałeś najwięcej punktów w kategorii "b", wykazujesz tendencję do posługiwania się głównie prawą półkulą mózgową.

Jeśli uzyskałeś najwięcej punktów w kategorii "a i b", wykazujesz tendencję do posługiwania się w zintegrowany sposób obiema półkulami mózgowymi.

Jeśli uzyskałeś prawie tę samą liczbę punktów w kategorii "a" oraz kategorii "b" (nie biorąc pod uwagę kategorii "a i b"), wówczas masz tendencję do posługiwania się każdą z półkul mózgowych do różnych funkcji (dominacja zmienna). 
Jeśli różnica punktów między kategoriami "a" oraz "b" wynosi l lub 2, wówczas masz tendencję do posługiwania się raz jedną, raz drugą półkulą mózgową, przy czym jedną z nich faworyzujesz.

Zanotuj swoje preferencje dotyczące półkul mózgowych: ....................................

(Do wyboru masz: dominująca lewa, dominującą prawa, zintegrowane posługiwanie się obiema, dominacja zmienna, dominacja zmienna z faworyzowaniem prawej, dominacja zmienna z faworyzowaniem lewej).

Przeczytaj teraz wszystkie dalsze komentarze i wybierz te fragmenty, które pasują do ciebie. Poznaj pełniej samego siebie. Co ważne, nie zakładaj, że odnosi się do ciebie opis tylko jednej kategorii.. Może się bowiem okazać, ze wykorzystujesz, kilka stylów uczenia się - styl wykorzystywany w pracy, odrębne w kontaktach z innymi i styl własny, prywatny. Więcej, możesz nawet mieć rozwinięte wszystkie! Pamiętaj również, że każdy opis jest pewnym uproszczeniem, ludzie bowiem są niesłychani rozmaici. Dwóch wzrokowców z przewagą lewej półkuli mózgowej będzie się i tak od siebie różniło, ponieważ istnieje wiele innych czynników, wpływających na styl uczenia się, jak chociażby rodzaj wykształcenia i wychowania, profil osobowościowy, typ charakteru, rodzaje pobudzonej inteligencji, przyrodzony styl myślenia (czytaj dalej) czy własne biorytmy. A więc kombinacji może być o wiele więcej.

Co możesz zrobić w przyszłości? Rozwinąć wszystkie style uczenia się, nie musisz ograniczać się tylko do jednego. To okazja do rozwoju całego mózgu i wszystkich naturalnych talentów.

Moje superzłącze

Po analizie wyników testu i lekturze komentarzy wpisz właściwą informację poniżej

1. Wzrokowcy z dominującą lewą półkulą mózgową (W-L)

Opis ogólny

W-L przyswajają informacje wizualnie, a następnie zamieniają je na symbole lub elementy języka, takie jak litery, cyfry, słowa czy idee. Szczególnie zwracają uwagę na materiały drukowane, doskonale radzą więc sobie z lekturą książek, magazynów, czasopism, gazet, podręczników, instrukcji, itp. Chętnie korzystają z tablic, grafików, wykresów i plakatów. Niekiedy wydają się chodzącymi encyklopediami. Informacjom sensorycznym przyporządkowują nazwy i słowa. Myślą w sposób linearny, krok po kroku i skupiają uwagę kolejno na każdym szczególe Gromadzą dane w sposób systematyczny, porządkują je alfabetycznie, numerycznie lub chronologicznie. Starają się zapisywać nowe informacje, segregują je, planują, ustalają harmonogramy, sporządzają zestawienia, z wprawą prowadzą korespondencję i programują komputery. Dobrze radzą sobie w administracji, zarządzaniu, pracy biurowej i pracy badawczej w każdej dziedzinie

Szybkie uczenie się

W-L uczą się szybko, czytają i odbierając informacje wzrokowe w formie języka liter, słów i liczb. Potrzebują także kontaktu wzrokowego z mówcą Nowe informacje powinne być uporządkowane linearnie i przedstawione jasno i systematycznie. Podczas nauki języka obcego muszą wiedzieć dane słowo, jego definicje oraz otrzymać wizualne wskazówki dotyczące jego wymowy Mogą się uczyć zarówno przy muzyce, jak i bez niej. Reguły, przepisy, formuły i regulaminy zapamiętują najlepiej, jeśli materiał prezentuje im się w określonym porządku. Muszą nie tylko widzieć (przyglądać się, ale i czytać. By dotrzeć do rozwiązania problemu W-L powinni sporządzić listę kolejnych kroków do zrobienia, tak aby mogli widzieć swój plan na papierze i upewnić się, że mają wszystko, czego potrzeba do wykonania każdej części zadania. Szczególnie przydatny jest dla nich organizer, kalendarz lub plan dnia. Proces uczenia się będzie spowolniony, jeśli muszą dokonać kondensacji lub podsumowania tego, co czytają

2. Wzrokowcy z dominującą prawą półkulą mózgu (W-P.)

Opis ogólny

W-P. przyswajają informacje za pośrednictwem oczu, zwracając szczególną uwagę na wizerunki, obrazy, elementy graficzne, kolory, kształty, wzory i relacje przestrzenne Przetwarzają informacje i myślą o tych bodźcach w sposób symultaniczny, dostrzegając od razu globalny obraz całości. Dopiero potem mogą skoncentrować się na szczegółach. W-P. myślą i przypominają sobie fakty i zdarzenia głównie w postaci wizerunków, a gdy to robią często spoglądają w górę w lewo albo w prawo. Słuchając kogoś, utrzymują z nim kontakt wzrokowy i często obserwują ruchy ust. mówcy i wyraz jego twarzy.
W-P. idą z prądem, dają się ponieść ideom i pomysłom i często tak bardzo angażują się w jakiś projekt, że tracą poczucie czasu. Zaczynają więc i kończą pracę nie podług zegara, ale odpowiednio do wymagań, jakie stawia im dane zadanie Lubią wytwarzać ładne rzeczy i upiększać świat kolorami, atrakcyjnymi wzorami i projektami przestrzennymi.

Szybkie uczenie się

W-P. najlepiej uczą się, korzystając z pomocy wizualnych o charakterze graficznym i ilustracyjnym, które umożliwią im ujrzenie globalnego obrazu danego zagadnienia. Teksty pełne słów i liczb nie są dla nich przydatne, chyba że są prezentowane w atrakcyjnej oprawie kolorystycznej, mają oryginalny kształt, wzór, specjalną kaligrafię lub artystyczną czcionkę Ponieważ W-P. mają trudności z koncentracją na bodźcach słuchowych, sam wykład nie zdaje w ich przypadku egzaminu. Musza widzieć mówcę, który powinien rysować i stosować możliwie dużo pomocy wizualnych. Jeśli nie mają czego oglądać, powinni zwracać uwagę na słowa o charakterze opisowym lub zatrudnić wyobraźnię i stworzyć w głowie odpowiedni obraz umysłowy, odnoszący się zwłaszcza do kolorów, wymiarów czy kształtów. Pomaga im lepiej rozumieć i uczyć się oglądanie pokazów na żywo, przedmiotów z realnego życia, eksperymentów, odgrywanych wydarzeń, wideo, filmów, telewizji, slajdów lub zdjęć. Mogą uczyć się zarówno przy muzyce jak i bez niej. W uczeniu się powinni wykorzystywać naturalną umiejętność dokonywania silnych skojarzeń, bogatych w elementy wizualne. Bardzo korzystne są dla nich metody typu "burza mózgów". Zanim rozpoczną pracę, musza mieć ogólny obraz całości, ale instrukcje opisujące działania krok po kroku nużą ich. Chcą od razu zabrać się do dzieła i odkryć wszystko samemu w czasie pracy. W-P. czytają szybciej, jeśli zamienią tekst w sekwencje obrazów tak, aby mogli widzieć w głowie to, co czytają. Mają jednak kłopoty z uchwyceniem znaczenia słów, które nie niosą z sobą oczywistych skojarzeń wizualnych (np. rodzajniki, czasowniki posiłkowe lub przyimki). Jeśli mają więc opanować jakiś materiał abstrakcyjny, powinni rozwinąć charakterystyczną dla prawej półkuli technikę wizualizowania wszystkiego, nawet abstrakcyjnych słów W notowaniu szczególnie przydatne dla nich są Mapy Myśli .

3. Słuchowcy z dominującą lewą półkulą mózgową (S-L)

Opis ogólny

S-L najlepiej uczą się słuchają nowego materiału prezentowanego w formie języka albo aa pomocą słów lub liczb, w sposób szczegółowy, krok po kroku. Myślą, wypowiadając na głos swoje myśli i rozmawiając z innymi. Radzą sobie dobrze ze ścisłymi danymi. Są wrażliwi na sposób mówienia innych ludzi, na ogół sami są bardzo dobrymi mówcami. Potrzebują nieustannych bodźców słuchowych. Nie znoszą zupełnej ciszy. Jeśli jest za cicho, wytwarzają sami niezbędne bodźce nucąc, śpiewając, gwiżdżąc, mówiąc na głos, itp. Ciszy potrzebują tylko w trakcie nauki, gdyż hałas, muzyka, rozmowa rozprasza ich uwagę, nie mogą wtedy "słuchać" własnych myśli. Pracują w sposób sekwencyjny, uporządkowany. Słowa i liczby są tym medium, poprzez które komunikują się ze światem

Szybkie uczenie się

S-L przyspieszają proces uczenia się słuchając i mówiąc w jego trakcie. Uczą się szybko w czasie wykładów, ustnych prezentacji i dyskusji. Szczegóły zapamiętują wtedy, jeśli przedstawia się je systematycznie i krok po kroku. Nowy materiał powinni słyszeć, rozmawiać o nim, odczytywać go na głos. Szybko chwytają sens werbalnych komunikatów i nie muszą zamieniać ich na obrazy. Pomocne są więc dla S-L takie materiały jak płyty i kasety, filmy, taśmy wideo, a także radio i telewizja. Czytając słyszą wszystkie słowa w swojej głowie. W czasie czytania powinni robić częste przerwy i zadawać sobie pytania na temat tego, co czytają.

4. Słuchowcy z dominującą prawą półkulą mózgową (S-P.)

Opis ogólny

S-P najlepiej się uczą słuchając, są wrażliwi na dźwięki, muzykę, rytm, tembr głosu oraz silnie nacechowane sensoryczne słowa, które dają pogląd o ogólnym obrazie całości. Lubią podróżować, aby oderwać się od dysonansów miasta, najchętniej wypoczywają wśród kojących, harmonijnych dźwięków przyrody. Mają dobry słuch muzyczny, szczególnie odpowiada im muzyka relaksacyjna z dźwiękami przyrody. Nie lubią całkowitej ciszy. Jeśli spotykają się z taką sytuacja sami wytwarzają niezbędne bodźce gwiżdżąc, nucąc, wystukują rytm palcami itp. W czasie rozmowy zwykle patrzą na boki, w stronę swoich uszu Szybko wyczuwają czyjeś negatywne uczucia - ukryty gniew, złość, ironię, ale za okazaną szczerość i przyjazne, sympatyczne podejście natychmiast rewanżują się tym samym. Wydaje się, że czytają w myślach innych ludzi. Myślą bez słów, potrafią dojść do odpowiedzi intuicyjnie, odkrywając rozmaite wiązki i relacje, kiedy jednak chodzi o szczegóły, mogą popełniać błędy. Liczbę 378 mogą odczytać i zapamiętać jako 738 albo 837. S-P. są na ogół spokojnymi, wyciszonymi i pogodnymi ludźmi, którzy lubią harmonię i muzykę oraz pozytywne wibracje, jakie płyną ku nim od innych ludzi.

Szybkie uczenie się

S-P. przyspieszają proces uczenia się słuchając dźwięków, muzyki lub silnie nacechowanych sensorycznie słów, umożliwiających im przegląd sytuacji lub dających pogląd na ogólny obraz całości. Niezbyt chętnie korzystają z tekstów drukowanych, ponieważ nie są wyczuleni na symboliczny, sekwencyjny i abstrakcyjny język.. Lepiej jeśli sami zapiszą nowe informacje i sami je odczytają, będą o nich mówić lub nagrają je na magnetofon i potem kilkakrotnie odsłuchają. Powinni kojarzyć nowe informacje z muzykę, rytmem, rymem, rymowanką, chwytliwa piosenką lub melodia, jinglem reklamowym, poezją, stukaniem, uderzeniem, itp. Chcą wiedzieć, jaki jest cel, ku któremu zdążają, i jaki jest obraz całości. Łatwo łapią sedno sprawy. Najlepsze pomoce naukowe dla S-P. to muzyka na żywo, płyty i kasety, pokazy slajdów z muzyką, filmy, video, programy telewizyjne, programy CD.-ROM i wszelkie materiały, zawierające efekty dźwiękowe, głosy i muzykę. Doskonale zapamiętują i lubią demonstracje na żywo z racji znakomitej pamięci wizualno-przestrzennej prawej półkuli. Słowa czytanego tekstu powinni zamieniać w umyśle na ruchome obrazy filmowe z efektami dźwiękowymi, wyimaginowaną muzyką i odgrywanymi przez nich dialogami. Powinni wizualizować i mówić, najpierw rozumiejąc ogólny obraz całości, a następnie uzupełniając szczegóły. Ponieważ język zlokalizowany jest zwykle w lewej półkuli mózgowej, S-P. mogą nie być w stanie podążać szybko za wypowiadanymi przez mówcę słowami (np. na wykładzie). Powinni więc często powtarzać te same wskazówki lub ważne fragmenty po kilka razy. Dobrze jest, jeśli będą odwoływać się do swoich wyobrażeń, map myśli, realnych obiektów i pokazów.

5. Dotykowcy z dominując lewą półkulą mózgową (D-L)

Opis ogólny

D-L uczą się najszybciej w sposób sekwencyjny za pośrednictwem symbolicznego języka liter, liczb i słów. Ucząc się używają rąk, palców, zmysłu dotyku oraz emocji. Często trzymają w dłoni długopis albo ołówek i piszą coś, co pozwala im lepiej my myśleć i słuchać. Są wrażliwi na język sprzężony z komunikatami pozawerbalnymi, takimi jak wyraz twarzy mówcy, język ciała, tembr głosu i nastrój rozmowy. W czasie rozmowy, gdy się zastanawiają, patrzą często w dół i w bok. Na ogół łatwo wczuwają się w emocje innych. Chętnie gestykulują i zachowują się dość ekspresyjnie Łatwo ich zranić. Myślą sercem i wyrażają myśli w kategoriach uczuć. Chętnie nawiązują znajomości, ważne dla nich jest przebywanie z rodziną i kochanymi osobami, pisanie listów i rozmowy telefoniczne. Często działaj z entuzjazmem i łatwo fascynują się własnymi ideami. Posługują się logiką i zdolnością do wyrażania uczuć słowami, które przekonują innych do ich idei.. Chętnie angażują się w zawody mające coś wspólnego z uczuciami, pomaganiem innym, łagodzeniem cierpienia, itp.

Szybkie uczenie się

D-L uczą się szybko, wykonując czynności wymagające posługiwania się dłońmi i palcami. Potrzebują więc manipulowania i dotykania przedmiotów, budowania czegoś własnymi rękami w sposób linearny .Zwykle zapisują to, co widzą i słyszą, co sprzyja uczeniu się sekwencyjnemu. Nowy materiał powinni łączyć z jakimiś doznaniami fizycznymi lub emocjonalnymi. Nowe idee przyswajają jako pewien rodzaj intuicji lub przeczuć, a następnie realizują je stopniowo, krok po kroku. Najchętniej notują linearne, chociaż rzadko do takich notatek wracają, bowiem sam akt zapisania pomaga ich mózgowi w przetworzeniu i zapamiętaniu informacji. Kiedy myślą lub słuchają, powinni mieć coś do bazgrania, rysowania i trzymania czegoś w dłoni. Powinni zapisywać i opisywać rezultaty badań i eksperymentów, rysując, dotykając i doświadczając wszystkiego na poziomie emocjonalnym. Szczegóły o charakterze wzrokowym i słuchowym zapamiętują najlepiej w powiązaniu z emocjami. Doskonale zapamiętują wszystkie ciepłe uczucia. W uczeniu się korzystają tylko z muzyki, którą lubią (i która budzi pozytywne uczucia)Czytając powinni poczuć to, co opisują słowa i co czują postacie. ..

6. Dotykowcy z dominującą prawą półkulą mózgu (D-P.)

Opis ogólny

D-P. są wrażliwymi ludźmi, którzy mają skłonność do myślenia w sposób globalny. Postrzegają ogólny obraz całości i uczą się używając dłoni i palców, zmysłu dotyku i emocji. Wykorzystują intuicję, wyobraźnię, język wyrażający uczucia i słowa nacechowane sensorycznie Radzą sobie dobrze z odczytywaniem komunikatów pozawerbalnych, a także sami wyrażają się w ten właśnie sposób, robiąc miny i wydając dźwięki zadowolenia i niezadowolenia także gestykulując. Są wrażliwi na uczucia innych, ich własne zaś można łatwo zranić. Wzruszają ich smutne sceny w książkach i filmach. Aby dobrze funkcjonować, muszą się dobrze czuć emocjonalnie.. Kiedy myślą, spoglądają w dół i w bok. Myślą sercem, nie w kategoriach słów Nowe idee i informacje przyjmują w sposób intuicyjny.. Wiele rzeczy robią impulsywnie, ale nie są zbyt skrupulatni w przekształcaniu swoich idei w rzeczywistość. Często zgadują trafnie, o czym myśli dana osoba. Pracują we własny oryginalny i pełen inwencji sposób.

Szybkie uczenie się

D-P. uczą się najszybciej, używając dłoni, palców i uczuć. Ponieważ nie są wrażliwi na język symboliczny, uczą się za pośrednictwem języka sensorycznego lub komunikacji pozawerbalnej, co umożliwia im uzyskanie globalnego obrazu całości Uczą się szkicując i wykonując rysunki, diagramy, ilustracje, mapy oraz rzeźbiąc i modelując. Do wykonywanych w trakcie nauki rysunków rzadko jednak wracają, gdyż sama czynność rysowania ułatwia im przetwarzanie i zapamiętywanie nowych informacji Ponieważ nie są wyczuleni na język abstrakcyjny, korzystne jest gdy widzą obrazy lub przedstawienia graficzne, które mogą skopiować. Aby lepiej słuchać i myśleć D-L muszą coś robić z dłońmi lub coś w nich trzymać (długopis, glina, piłeczka lub jakiś inny przedmiot) Jeśli tego nie mają, zaczynają się niepokoić., stukają o blat palcami lub bawią się włosami. Potrzebują globalnego obrazu całości, a nie drobnych szczegółów - w przeciwnym razie gubią się. W czasie nauki powinni eksperymentować i manipulować, dając zatrudnienie dłoniom Narysowanie i zilustrowanie tablicy pierwiastków chemicznych pomoże im w ich zapamiętaniu., a stukanie w klawisze komputera pomoże im opanować program komputerowy/ Jeśli użycie rak nie wchodzi w rachubę, D-P. powinni wykorzystać wyobraźnię do wizualizowania siebie samych wykonujących dane zadanie dłońmi i odczuwających przy tym doznania emocjonalne. Muzyka dla D-P. ma zdecydowanie korzystny wpływ w procesach uczenia się - uspokaja ich i relaksuje, minimalizuje smutne i negatywne uczucia, podnosi na duchu. Aby szybciej czytać i czytać z większym zrozumienie, powinni zidentyfikować się na poziomie emocjonalnym z tematem lub jakąś postacią. Teksty czytane powinni opatrywać ilustracjami i rysunkami. Powinni także obserwować realistyczne demonstracje i sporządzać mapy myśli ukazujące globalny obraz całości

7. Kinestetycy z dominującą lewą półkulą mózgową (K-L)

Opis ogólny

K-L myślą w sposób zorganizowany i systematyczny, ucząc się przez ruchy swoich dużych mięśni motorycznych. Czynności ruchowe potrafią opisywać również systematycznie i w sposób zorganizowany, dzięki rozwiniętym funkcjom językowym, zlokalizowanym w lewej półkuli. K-L lubią dużo i często się poruszać; stają się niespokojni, gdy muszą jakiś czas przebywać bezczynnie w jednym miejscu. - wiercą się lub kołyszą, machają nogami lub od czasu do czasu podnoszą się. Lubią sporty zorganizowane lub ćwiczenia o określonych regułach. Czują się doskonale w sytuacji wyzwań, rywalizacji, dokonywania odkryć. Chcą zwyciężać. Lubią rozmawiać w czasie ćwiczeń lub pracy. W czasie rozmowy lub namysłu K-L na ogół patrzą w dół i w bok. Ich kinestetyczne potrzeby mogą czasem oznaczać ruch umysłowy, a więc np. przeskakiwanie od jednego tematu czy projektu do drugiego.

Szybkie uczenie się

K-L mogą przyspieszyć uczenie się, podchodząc do tematu w sposób zorganizowany i systematyczny, krok po kroku oraz angażując ruchowo swoje ciało i mięśnie. Są zorientowani na język, dlatego potrafią opisywać to, co robią. Powinni wsiąść na rower treningowy i czytać lub uczyć się w trakcie pedałowania lub też chodzić po pokoju, ucząc się jakiegoś tekstu na pamięć. Znakomicie pomagają im gry edukacyjne, symulacje, odgrywanie ról i współzawodnictwo. W pracy lubią korzystać z jakiejś struktury, formuły lub planu. Powinni często wstawać w czasie pracy lub nauki, i pisać na tablicy dużymi markerami, co daje zatrudnienie mięśniom całych ramion, jako dodatkowy element kinestetyczny Lubią być demonstrantami, a nie biernymi obserwatorami pokazu., bowiem zapamiętują nie to, co robi nauczyciel lub instruktor, ale to, co zrobią sami. Przy rozwiązywaniu zadań i problemów, powinni odnosić je do sytuacji z realnego życia (na przykład obliczenia potrzebne do wystrzelenia rakiety na księżyc). Jeśli ruchy ciała nie są możliwe K-L powinni wyobrażać sobie siebie w ruchu, działać w wyobraźni, np. w związku z czytanym tekstem, instrukcją, itp.

8. Kinestetycy z dominującą prawą półkulą mózgu (K-P.)

Opis ogólny

K-P. uczą się poruszając dużymi mięśniami motorycznymi w kreatywny, imaginacyjny, spontaniczny i nieustrukturyzowany sposób. Nie myślą we kategoriach słów, lecz odbierają informacje intuicyjnie. Stają się niespokojni, gdy muszą siedzieć w bezruchu lub długo przebywać w jednym miejscu. Potrafią myśleć symultanicznie o kilu rzeczach i często zajmują się wieloma projektami naraz, przy czym każdy z nich zajmuje w ich umyśle osobne miejsce. Pracują szybko, w sposób impulsywny, pragnąc natychmiast widzieć rezultaty i zająć się kolejnym działaniem. Widzą obraz całości, nie szczegóły. Zdarza się że uważają jakąś pracę za ukończoną tylko dlatego, że pomyśleli o niej wcześniej Niektórzy wysuwają jakiś pomysł, wykonują wstępne działania, po czym przechodzą do następnego projektu. Potrzebują więc ludzi zorientowanych na szczegóły, aby pozbierali wszystkie kawałki i dokończyli zadanie. K-P. są zorientowani na cel, chociaż brak im dobrej orientacji czasowej, dlatego zwykle nie przestrzegają harmonogramów, rozkładów zajęć czy ustalonych terminów. Po prostu dają się ponieść prądowi i robią to, na co w danej chwili mają ochotę. W pracy błyszczą kreatywnością i wyobraźnią, chociaż inni muszą zaakceptować u nich brak poczucia czasu. To dlatego albo spóźniają się do pracy albo zostają po godzinach, zaabsorbowani zadaniem, które pragną doprowadzić do końca. K-P. potrafią bez słów wyrazić to, co się dzieje, używając przy tym ramion i całego ciała do dramatyzowania lub ujawniania swoich emocji. W rozmowie posługują się krótkimi słowami opisującymi działanie i szybko przechodzą do sedna sprawy.

Szybkie uczenie się

K-P. mogą szybciej się uczyć, poruszając się w nieustrukturyzowany, imaginatywny i swobodny sposób. Aby się uczyć, muszą utrzymywać swoje ciało i mięśni w ruchu. Zapamiętują przede wszystkim to, co robili w czasie nauki. Nie potrzebują szczegółowych instrukcji opisujących wszystko krok po kroku. Zabierają się po prostu do rzeczy i robią to, co trzeba. Nowe informacje przyswajają w sposób intuicyjny i emocjonalny, uczą się metoda prób i błędów, prowadzą badania i dokonując odkryć. Rozwiązania znajdują bez słów i pisemnych wskazówek. Ucząc się podążają od całości do części Łatwo chwytają i zapamiętują kwintesencję - najważniejsze elementy i wynik końcowy K-P. słuchają uważniej, gdy są w ruchu ze wzrokiem skierowanym w dół i w bok od rozmówcy. Ucząc się powinni wykorzystywać doświadczenia z realnego życia i symulację, Jeśli nie mogą wykonywać ruchów lub jakichkolwiek czynności, powinni oglądać działania innych w telewizji, na wideo lub w kinie. Aby zapamiętać to, czego się uczą powinni odgrywać materiał, nadając im formę dramatyczna lub wizualizować siebie samych, tak jakby swoich głowach wyświetlał im się film. Dobrym materiałem edukacyjnym dla K-P. są wszelkie przedmioty, którymi można manipulować, gry, materiały budowlane (klocki), narzędzia, ekwipunek sportowy, plansze, markery, modele, itp.. Powinni w czasie nauki angażować się w rywalizację, współzawodnictwo i realizację wyzwań. Powinni uczyć się w spokojnym otoczeniu, gdyż ruch, np. innych ludzi rozprasza ich uwagę (boi na ruch są najbardziej uwrażliwieni).K-P. czytają ze względu na główną ideę lub globalny obraz całości, przeskakują detale i stają się niecierpliwi, mając do czynienia ze zbyt wieloma słowami. Stąd mają tendencję do błędnego odpowiadania na pytania sprawdzające stopień rozumienia tekstu, a dotyczące szczegółów, sekwencji czasowych oraz abstrakcyjnych idei. Żeby zapamiętać te szczegóły muszą po prostu korzystać z kinestetycznych technik przeznaczonych dla osób z dominującą prawą półkulą. Potrafią się uczy oglądają jedynie ilustracje, rzucając okiem na nagłówki lub kartkując podręcznik i wyławiając rozproszone zdania, które mogą dostarczyć im niezbędnych wiadomości na dany temat. W trakcie nauki bardzo przydatne są dla nich diagramy, zdjęcia i ilustracje Zanim zabiorą się do pracy K-P. musza znać cel, rezultat końcowy. Na przykład powód dla którego czytają. Nabiorą większej motywacji, jeśli poczują,. że lektura pomoże im lepiej wykonywać jakaś czynność

TEST POZWAJĄCY USTALIĆ ODPOWIADAJĄCY CI STYL UCZENIA SIĘ

1. Gdy spotykasz nieznaną ci osobę, na co zwracasz uwagę w pierwszej kolejności?
a) jak wygląda i jak jest ubrana,
b) w jaki sposób i co mówi, jaki ma głos, 
c) co w stosunku do niej czujesz,
d) w jaki sposób się zachowuje i co robi.

2. Co najczęściej zostaje ci w pamięci po kilku dniach od spotkania nieznanej ci wcześniej osoby?
a) jej twarz,
b) jej imię/nazwisko,
c) to, co czułeś, będąc w jej towarzystwie, nawet jeśli zapomniałeś jej imię/nazwisko lub twarz,
d) to, co robiliście razem, nawet jeśli zapomniałeś jej imię/nazwisko lub twarz.

3. Gdy wchodzisz do nieznanego ci pomieszczenia, na co zwracasz przede wszystkim uwagę?
a) na jego wygląd,
b) na dźwięki i rozmowy, jakie się w nim toczą,
c) na to, jak dobrze emocjonalnie i fizycznie się w nim czujesz,
d) na to, co się w nim dzieje i co ty mógłbyś w nim robić.

4. Gdy uczysz się czegoś nowego, w jaki sposób robisz to najchętniej?
a) gdy nauczyciel daje ci coś do czytania na papierze lub tablicy, pokazuje ci książki, ilustracje, wykresy, mapy, szkice lub przedmioty, nie każąc ci przy tym niczego mówić, pisać, ani o niczym dyskutować,
b) gdy nauczyciel wyjaśnia wszystko, mówiąc lub wygłaszając wykład, pozwala ci przedyskutować temat i zadawać pytania, nie każąc ci przy tym na nic patrzeć, niczego czytać, pisać ani robić,
c) gdy nauczyciel pozwala ci zapisywać informacje lub sporządzać rysunki, dotykać przedmiotów, pisać na klawiaturze lub robić coś rękami,
d) gdy nauczyciel pozwala ci robić projekty, symulacje, eksperymenty, grać w gry, odgrywać role, odtwarzać rzeczywiste sytuacje z życia, dokonywać odkryć lub też angażować się w inne działania związane z ruchem

5. Gdy uczysz czegoś innych, co zwykle robisz?
a) dajesz im coś do oglądania, na przykład jakiś przedmiot, ilustrację lub wykres, udzielając przy tym jedynie krótkiego werbalnego wyjaśnienia lub nie udzielając go wcale, dopuszczając lub nie do krótkiej dyskusji,
b) objaśniasz wszystko werbalnie, nie pokazując żadnych materiałów graficznych,
c) rysujesz coś, piszesz lub w inny sposób używasz rąk do wyjaśniania,
d) demonstrujesz coś, robiąc to lub każesz uczniom robić to wspólnie z tobą.

6. Jaki rodzaj książek czytasz najchętniej?
a) książki, które zawierają opisy pomagające ci zobaczyć to, co się dzieje,
b) książki zawierające informacje faktograficzne, historyczne lub dużo dialogów,
c) książki o uczuciach i emocjach bohaterów, poradniki, książki o emocjach i związkach międzyludzkich lub książki na temat tego, jak poprawić stan twojego ciała i umysłu,
d) krótkie książki z wartką akcją lub książki, które pomagają ci doskonalić umiejętności w sporcie, hobby czy też rozwijać jakiś talent.

7. Którą z poniższych czynności wykonujesz najchętniej w czasie wolnym?
a) czytasz książkę lub przeglądasz czasopismo,
b) słuchasz książki nagranej na kasetę, rozmowy w radiu, słuchasz muzyki lub sam muzykujesz,
c) piszesz, rysujesz, piszesz na maszynie/komputerze lub robisz coś rękami,
d) uprawiasz sport, budujesz coś lub grasz w grę wymagającą ruchu.

8. Które z poniższych stwierdzeń najlepiej charakteryzuje sposób, w jaki czytasz lub uczysz się?
a) potrafisz się uczyć, gdy słychać muzykę, inne dźwięki lub rozmowę, ponieważ umiesz się od nich odseparować,
b) nie potrafisz się uczyć, gdy w twoim pobliżu słychać muzykę, inne dźwięki lub rozmowę, ponieważ nie umiesz się od nich odseparować,
c) musisz czuć się wygodnie, rozluźniony; potrafisz pracować zarówno przy muzyce, jak i w ciszy, jednak dekoncentrują cię negatywne uczucia innych,
d) Musisz czuć się wygodnie, rozluźniony; potrafisz pracować zarówno przy muzyce, jak i w ciszy, jednak dekoncentruje cię działalność i ruchy innych osób znajdujących się w tym samym pomieszczeniu.

9. Gdy z kimś rozmawiasz, gdzie kierujesz wzrok? (aby odpowiedzieć na to pytanie, możesz poprosić kogoś, by cię obserwował w trakcie rozmowy).
a) patrzysz na twarz rozmówcy, chcesz także, by ta osoba patrzyła na twoją twarz, gdy do niej mówisz,
b) spoglądasz jedynie krótko na rozmówcę, po czym twój wzrok wędruje na prawo i lewo,
c) spoglądasz jedynie krótko na rozmówcę, by zobaczyć jego wyraz twarzy, po czym spoglądasz w dół lub w bok,
d) rzadko spoglądasz na rozmówcę, patrzysz głównie w dół lub w bok, jeśli jednak pojawi się jakiś ruch lub działanie, natychmiast spoglądasz w tamtym kierunku.

10. Które z poniższych stwierdzeń najlepiej do ciebie pasuje? 
a) zwracasz uwagę na kolory, kształty, wzory i desenie w miejscach, w których się znajdziesz; masz dobre oko do barw i kształtów,
b) nie znosisz ciszy i jeśli tam, gdzie akurat jesteś, jest za cicho, nucisz coś, podśpiewujesz lub głośno mówisz; włączasz radio, telewizor, magnetofon lub odtwarzacz CD, by w twoim otoczeniu były bodźce słuchowe,
c) jesteś wrażliwy na uczucia innych ludzi, twoje własne uczucia łatwo ulegają zranieniu; nie potrafisz się skoncentrować, gdy inni cię nie lubią, czujesz potrzebę bycia kochanym i akceptowanym, by pracować,
d) trudno ci wysiedzieć nieruchomo w jednym miejscu, potrzebujesz dużo ruchu, a jeśli już musisz siedzieć garbisz się, wiercisz, stukasz w podłogę butami lub często niespokojnie poruszasz nogami.

11. Które z poniższych stwierdzeń najlepiej do ciebie pasuje? 
a) zwracasz uwagę na nieodpowiednie dopasowanie części garderoby danej osoby lub na to, że jej włosy są w nieładzie i często chcesz to naprawić,
b) niepokoi cię, gdy ktoś nie potrafi dobrze się wysławiać, jesteś wrażliwy na odgłos kapiącego kranu lub odgłosy wydawane przez urządzenia gospodarstwa domowego,
c) płaczesz podczas wzruszających scen w kinie lub czytając wzruszającą książkę,
d) niepokoisz się i czujesz się nieprzyjemnie, gdy jesteś zmuszony siedzieć nieruchomo; nie potrafisz przebywać zbyt długo w jednym miejscu.

12. Co wywołuje u ciebie największy niepokój?
a) miejsce, w którym panuje bałagan i nieład,
b) miejsce, w którym jest za cicho,
c) miejsce, w którym nie czujesz się dobrze fizycznie lub emocjonalnie,
d) miejsce, w którym nie wolno niczego robić lub jest za mało przestrzeni na ruch.

13. Czego najbardziej nie lubisz, podczas gdy ktoś cię uczy?
a) słuchania wykładu, na którym nie wykorzystuje się żadnych pomocy wizualnych,
b) czytania po cichu, bez żadnych werbalnych wyjaśnień czy dyskusji,
c) niemożności rysowania, gryzmolenia czegoś na kartce papieru, dotykania wszystkiego rękami lub sporządzania notatek, nawet jeśli nie będziesz już nigdy więcej z nich korzystał,
d) patrzenia i słuchania w bezruchu.

14. Wróć pamięcią do jakiegoś szczęśliwego momentu ze swojego życia. Przez chwilę spróbuj przypomnieć sobie jak najwięcej szczegółów związanych z tym wydarzeniem. Jakie wspomnienia utkwiły ci w pamięci?
a) to, co widziałeś, na przykład wygląd ludzi, miejsc czy przedmiotów,
b) to, co słyszałeś, na przykład dialogi i rozmowy, to, co powiedziałeś, oraz dźwięki wokół ciebie,
c) wrażenia dotykowe na skórze i ciele, a także to, jak czułeś się fizycznie i emocjonalnie,
d) to, co robiłeś, ruchy twojego ciała, twoje dokonania.

15. Przypomnij sobie któryś ze swoich urlopów lub wycieczek. Przez chwilę spróbuj przypomnieć sobie jak najwięcej szczegółów związanych z tym doświadczeniem. Jakie wspomnienia utkwiły ci w pamięci?
a) to, co widziałeś, na przykład wygląd ludzi, miejsc czy przedmiotów,
b) to, co słyszałeś, na przykład dialogi i rozmowy, to, co powiedziałeś, oraz dźwięki wokół ciebie,
c) wrażenia dotykowe na skórze i ciele, a także to, jak czułeś się fizycznie i emocjonalnie,
d) to, co robiłeś, ruchy twojego ciała, twoje dokonania.

16. Wyobraź sobie, że musisz przez cały czas przebywać w jednym z niżej opisanych miejsc, w którym możesz wykonywać różnego rodzaju czynności. W którym z nich czułbyś się najlepiej?
a) miejsce, w którym możesz czytać; oglądać obrazy, dzieła sztuki, mapy, wykresy i fotografie; rozwiązywać zagadki wizualne, takie jak odnajdowanie drogi w labiryncie lub wyszukiwanie brakującego elementu obrazu; grać w gry słowne takie jak scrabble czy boggle; zajmować się dekorowaniem wnętrz lub przymierzać ubrania,
b) miejsce, w którym możesz słuchać nagranych na kasety opowiadań, muzyki, radiowych lub telewizyjnych talk shows i wiadomości; grać na instrumencie lub śpiewać; bawić się głośno w gry słowne, rozprawiać o czymś, udawać dyskdżokeja; czytać na głos lub wygłaszać przemówienia, fragmenty ról ze sztuk teatralnych i filmów, czytać na głos poezję lub opowiadania,
c) miejsce, w którym możesz rysować, malować, rzeźbić lub zajmować się rzemiosłem; tworzyć coś na piśmie lub pisać na komputerze; wykonywać czynności przy użyciu rąk, takie jak gra na instrumencie, gra w gry planszowe, takie jak szachy czy warcaby, lub budowanie modeli,
d) miejsce, w którym możesz uprawiać sport, grać w piłkę lub gry ruchowe, które angażują twoje ciało; odgrywać rolę w sztuce teatralnej lub przedstawieniu; robić projekty, podczas których możesz wstać i poruszać się; robić eksperymenty, badać i odkrywać nowe rzeczy, budować coś lub składać ze sobą mechaniczne elementy; brać udział w zbiorowym współzawodnictwie.

17. Gdybyś miał zapamiętać nowe słowo, zrobiłbyś to najlepiej:
a) widząc je, 
b) słysząc je, 
c) zapisując je,
d) odtwarzając to słowo w umyśle lub fizycznie.

Obliczanie wyników

Oblicz wyniki testu w następujący sposób (jeśli na jakieś pytanie dałeś więcej niż jedną odpowiedź, w podsumowaniu uwzględnij wszystkie odpowiedzi):

Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi a: 
Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi b: 
Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi c: 
Podsumuj i zapisz wszystkie odpowiedzi d:

Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi a, jesteś wzrokowcem. 
Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi b, jesteś słuchowcem. 
Jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi c, jesteś dotykowcem.
jeśli udzieliłeś najwięcej odpowiedzi d, jesteś kinestetykiem.

Zapamiętaj także, który ze stylów uczenia się zajmuje u ciebie drugie, trzecie i ostatnie miejsce.
(Uwaga: Niektórzy ludzie wykształcili u siebie kilka lub nawet wszystkie cztery style uczenia się, bywa też, iż dwa, trzy lub cztery style uczenia się są ze sobą wzajemnie powiązane).
Niżej zanotuj swój preferowany styl uczenia się, byś mógł się do niego odnieść w dalszym ciągu czytania książki.

Mój preferowany styl uczenia się: ......................................................

DO ZDROWIA, START!

Papieros to sposób na poprawę nastroju i odreagowanie stresów. Tak twierdzą palacze. Jednak badania naukowe i obserwacja mówią co innego, a gorsze samopoczucie, które rzekomo trzeba poprawić dymkiem, wynika właśnie z uzależnienia od nikotyny! Zamiast rozluźnienia papierosy powodują więc stres. Plus dziesiątki chorób. A u kobiet jeszcze ryzyko bezpłodności i kłopoty ze zdrowiem przyszłych dzieci, przyspieszone starzenie się skóry, szybszą utratę urody.

    Zastanów się: czy naprawdę chcesz narażać swój organizm na takie spustoszenia? I czy nie przyszedł czas, aby podjąć walkę z nałogiem?

Na świecie pali dziś co trzecia osoba powyżej 15. roku życia. To ponad miliard palaczy! A prognozy przewidują, że do roku 2015 liczba ta się potroi. 250 milionów palących papierosy codziennie to kobiety, ok. 22% w krajach wysoko rozwiniętych i 9% w krajach rozwijających się.

W przeszłości tytoniu używano do żucia lub do palenia w fajkach. Dziś 85% tytoniu na świecie to papierosy. W większości ludzie rozpoczynają palenie przed osiągnięciem pełnoletniości. Wśród młodych, którzy palą, aż jedna czwarta zapaliła pierwszego papierosa przed ukończeniem 10. roku życia!

Na świecie wypala się 5,5 tryliona papierosów rocznie, co daje liczbę 1000 papierosów przypadających na każdego mężczyznę, kobietę i dziecko.

W Polsce o szkodliwości tytoniu mówi się więcej od początku lat 90. Jednak mimo prowadzonej akcji informacyjno- edukacyjnej palenie jest nadal powszechne. Prawie 10 milionów dorosłych Polaków, w tym 43% mężczyzn i 22% kobiet pali papierosy codziennie! Sprzedaje się u nas około 90 mld sztuk papierosów rocznie, co daje zatrważający wynik 3000 sztuk na każdego dorosłego mieszkańca Polski. Średni wynik rozpoczęcia codziennego palenia to ok.18 lat u mężczyzn i 21 lat u kobiet.

Zagrożeni skutkami palenia są jednak nie tylko palacze. Ogromnym problemem jest bierne palenie, przede wszystkim dzieci.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że wśród osób niepalących aż 60% jest narażonych każdego dnia na przebywanie wśród dymu tytoniowego w domu (47% mężczyzn i 52% kobiet) i w pracy (55% mężczyzn i 27% kobiet). Ważnym i ciągle lekceważonym zjawiskiem jest wpływ palenia na płód.

W Polsce pali aż 30% kobiet w ciąży!

Dam radę!

Te statystyki potwierdzają powszechną opinię, że rzucić palenie nie jest łatwo. Jednak wielu ludziom się udało. W ciągu ostatnich 10 lat około 2 mln Polaków zerwało z nałogiem. Nie każdemu udaje się za pierwszym podejściem. Czasem potrzeba kilku prób. Najważniejsze, abyś był  świadomy trudności i nie zniechęcał się potknięciami. Rozejrzyj się wśród znajomych swoich znajomych, ekspalacze na pewno są obok ciebie, wystarczy głośno zapytać. I to od nich warto się uczyć, jak walczyć ze słabościami.

Decyzję o zerwaniu z nałogiem czasem podejmuje się pod wpływem chwili, czasem po długich przygotowaniach. Ważne jest jednak, aby wyznaczyć konkretną, nieprzekraczalną datę zaprzestania palenia i zapewnić sobie pomoc najbliższych .Zdarza się, że konieczne jest wsparcie farmakologiczne.

Zaprzestanie palenia jest niezwykłą próbą charakteru. Jakie będzie zachowanie, jakie samopoczucie po odstawieniu papierosa? W trudnych chwilach pomyśl o tym że na świecie są milionowe rzesze ekspalaczy. Im się udało, dlaczego ma się nie udać Tobie? Warto uwierzyć i pomyśleć sobie: na pewno dam radę!

CZY PAPIEROS NAPRAWDĘ RELAKSUJE?

Palenie papierosów jest w większości krajów całkowicie akceptowane społecznie. A przecież badania niezbicie wskazują, że papierosy uzależniają w stopniu podobnym jak alkohol i narkotyki, a leczenie z nałogu tytoniowego przebiega w taki sam sposób jak leczenie alkoholików czy narkomanów. Dlaczego więc akceptujemy tę używkę? Czy naprawdę palacz jest mniej szkodliwy dla otoczenia niż alkoholicy i narkomanii?Jeśli zapytamy palacza, czym jest dla niego papieros, usłyszymy; Źródłem relaksu i przyjemności, pozwala przezwyciężyć stres, zmęczenie, głód, jest nieodłącznym elementem życia codziennego.

Pomyśl czy papieros jest dla Ciebie? Zapewne odpowiedzi będą podobne, tymczasem badania wcale nie potwierdzają uspokajającego działania papierosów na organizm. Zastraszający jest więc fakt, że nawet dzieci, które nigdy nie paliły, uznają palenie za sposób na poprawę samopoczucia. Pogląd ten podziela także prawie 9% palaczy i 60% osób niepalących. Co innego dowodzą badania, które potwierdzają, że niski poziom stresu w ciągu typowego dnia osoby palącej wzrasta szybko pomiędzy kolejnymi wypalanymi papierosami. Dlatego osoby palące są narażone na wyższy poziom stresu niż niepalący, a ich samopoczucie częściej ulega wahaniom.

POWTÓRKA Z CHEMII, czyli CO ZAWIERA DYM TYTONIOWY?

Papieros uzależnia mówimy. Ale  mówiąc ściśle, uzależnia nas nikotyna. Nawet w małych dawkach bardzo silnie oddziałuje na układ nerwowy.

Spustoszenia dokonuje za to ponad 4200 innych związków chemicznych , jakie znajdują się w dymie papierosowym. Ocenia się, iż około 40 z nich to substancja o silnym działaniu rakotwórczym ( np. weglowodory, aminy aromatyczne, nitrozoaminy, kadm, ołów, polon 210).

Składnikami fazy gazowej dymu są m.in. tlenek węgla, amoniak cyjanowodór, formaldehyd, aceton, tlenki azotu. Faza cząstkowa dymu zawiera m.in. nikotynę, fenol, anilinę węglowodory.

Związki chemiczne wdychane z dymem papierosowym są takie same jak te w produktach owadobójczych, trutkach na gryzonie, lakierach samochodowych, rozpuszczalnikach oraz wielu innych silnie toksycznych i trujących produktach.

Tytoń zawiera aż 30 różnych metali np. ołów, kadm, nikiel, cynk, chrom, arsen).

W dymie obecne są także wolne rodniki, które przyspieszają starzenie się komórek i oszpecają nas w przyspieszonym tempie. Jakby tego było mało, do tytoniu dodaje się wiele innych substancji, aby uzyskać korzystne właściwości smakowo- aromatyczne papierosów i zmniejszyć drażniące działanie dymu

DYM BUSZUJE W ORGANIŹMIE

Składniki dymu tytoniowego wchłaniane są głównie przez układ oddechowy, a wraz ze śliną także przez układ pokarmowy.

Z pęcherzyków płucnych związki chemiczne przedostają się do krwi, a następnie poprzez krwiobieg rozprowadzane są po całym organizmie.

W ciągu kilku minut po wchłonięciu największa ilość substancji toksycznych dochodzi do serca, wątroby , nerek i mózgu a także innych dobrze ukrwionych narządów. U kobiet w ciąży toksyczne składniki przechodzą także przez łożysko.

TROCHĘ STATYSTYKI  czyli JAKIE CHOROBY GROŻĄ PALACZOM?

Palenie tytoniu jest główną przyczyną uszkodzeń dróg oddechowych niemal u połowy osób palących (rak płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc). To także ważny czynnik rozwoju chorób sercowo- naczyniowych: choroby wieńcowej serca, nadciśnienia tętniczego, udaru. Po zaprzestaniu palenia groźbą zawału zmniejsza się o połowę już w ciągu jednego roku! Palenie podwaja ryzyko rozwoju raka trzustki, a także zwiększa prawdopodobieństwo zachorowań na raka żołądka. Może również wywołać uszkodzenia nerek.

    9 na 10 przypadków raka jamy ustnej wśród mężczyzn i 6 z 10 przypadków u kobiet spowodowanych jest właśnie paleniem tytoniu.

Skóra osób palących ma charakterystyczną bladość z szarym odcieniem, na policzkach i nad górną wargą widać wyraźne zmarszczki. Ten typ skóry występuje u 79% palących i tylko 19% niepalących. Nikotyna powoduje zażółcenie palców i paznokci u rąk. Palący z reguły nawet nie zdają sobie sprawy, jak bardzo są przesiąknięci zapachem papierosów. Dla osoby niepalącej przejęcie słuchawki telefonu od palacza jest naprawdę nieprzyjemnym doświadczeniem. Nawet szybki uścisk dłoni, w której niedawno trzymano papierosa , sprawia, że na ręce osoby niepalącej pozostaje nieprzyjemny zapach.

Badania kliniczne dowiodły, że palenie tytoniu wpływa na obniżenie płodności u mężczyzn i kobiet , plus dodatkowo u kobiet przebieg ciąży i stan noworodka. Większość toksycznych składników dymu tytoniowego przenika przez łożysko do płodu i wywiera bezpośredni wpływ na układ oddechowy, sercowo- naczyniowy, pokarmowy, ośrodkowy i nerwowy dziecka. W bardzo wielu przypadkach dzieci matek palących w ciąży rodzą się mniejsze, mają szarą i nienaturalnie pomarszczoną skórę, a negatywne konsekwencje palenia ujawniają się jeszcze przez wiele lat.

BIERNY PALACZ WYPALA JEDNEGO PAPIEROSA DZIENNIE!

Dym tytoniowy w środowisku jest sumą tak zwanego bocznego strumienia dymu (czyli dymu unoszącego się znad papierosa) i dymu wdychanego przez palacza. Stopień narażenia na dym tytoniowy osób niepalących zależy od liczby palaczy, ilości wypalanych papierosów, wielkości pomieszczenia, wentylacji i czasu przebywania w pomieszczeniu. Ocenia się, że średnia bierna ekspozycja na dym ( w domu, pracy, miejscach publicznych) jest równoznaczna z wypaleniem co najmniej jednego papierosa dziennie. Zastanów się wiec, w jakim stopniu wystawiasz na ryzyko zdrowie innych , często najbliższych Tobie osób.

Szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży: zagrożenia to przedwczesny poród, obniżona masa ciała noworodka (średnio o 150-300 g) i opóźniony rozwój układu oddechowego. Bierne palenie może być przyczyną chorób dróg oddechowych u dzieci. Także u osób dorosłych dochodzi do zaburzeń sercowo- naczyniowych.

JAKI JEST STOPIEŃ TWOJEGO UZALEŻNIENIA?

   Żeby to sprawdzić, wypełnij KWESTIONARIUSZ FAGERSTROMA.

   Odpowiedz na 6 pytań, podlicz uzyskane punkty i odczytaj swój stopień uzależnienia. Zaproponuj również ten test znajomym którzy myślą o zaprzestaniu palenia.

KWESTIONARIUSZ FAGERSTROMA

Ocena stopnia uzależnienia od nikotyny

Wybierz jedną odpowiedź na pytanie, które najlepiej opisuje Twoją sytuację.

1.Jak szybko po przebudzeniu zapalasz papierosa?

 w ciągu 5 minut                       (3 pkt.)

 w ciągu 6-30 minut                  (2 pkt.)

2. Czy powstrzymanie się od palenia w miejscach, gdzie jest to zakazane (kościół, biblioteka, kino), stanowi dla Ciebie problem?

 tak                                           (1 pkt.)

 nie                                           (0 pkt.)

3.Z którego papierosa najbardziej chciałbyś zrezygnować?

 pierwszego, rano                    ( 1 pkt.)

 z każdego innego                   ( 0 pkt.)

4. Ile papierosów palisz dziennie?

 10 lub mniej                            ( 0 pkt.)

 11-21                                       ( 1 pkt.)

 21-30                                       ( 2 pkt.)

 30 lub więcej                           ( 3 pkt.)

5.Czy palisz więcej rano, po przebudzeniu, niż w ciągu dnia?

 tak                                            ( 1 pkt.)

 nie                                            ( 0 pkt.)

6.Czy palisz nawet w czasie choroby, leżąc w łóżku przez większość dnia?

 tak                                            ( 1pkt.)

 nie                                            (0 pkt.)

Suma punktów za poszczególne odpowiedzi określa stopień uzależnienia:

  0 – 2 pkt.      bardzo niski

  3 - 4 pkt.       niski

        5 pkt.      średni

  6 – 7 pkt.      wysoki

  8 - 10 pkt.     bardzo wysoki

JAKI JEST TWÓJ STOPIEŃ MOTYWACJI DO ZAPRZESTANIA PALENIA?

Pierwszym krokiem w leczeniu nikotynizmu jest Twoja gotowość do zerwania z nałogiem. Przy pomocy TESTU SCHNEIDER ocenisz swój stopień motywacji do rzucenia palenia.

TEST SCHNEIDER

Ocena stopnia motywacji

Odpowiedz na poniższe pytania

1.Czy chcesz rzucić palenie tytoniu?        tak/nie

2.Czy decydujesz się na to ze względu na siebie, czy też ze względu na inne osoby (rodzina, przyjaciele, partner)?

                                                                   tak – dla siebie samego

                                                                   nie – dla innych

3.Czy podejmowałeś wcześniejsze próby rzucenia palenia?      

                                                                  tak/nie

4.Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach palisz najczęściej i dlaczego to robisz?

                                                                   tak/nie

5.Czy wiesz, dlaczego palisz?                   tak/nie

6.Czy możesz liczyć na pomoc rodziny, przyjaciół, partnera, gdybyś chciał/a rzucić palenie?

                                                                   tak/nie

7.Czy ktokolwiek w Twojej rodzinie jest osobą niepalącą?

                                                                   tak/nie

8.Czy miejsce, w którym się uczysz jest wolne od tytoniu?

                                                                   tak/nie

9.Czy jesteś zadowolony(a) ze swojej szkoły i  trybu życia jaki prowadzisz?

                                                                   tak/nie

10.Czy wiesz gdzie i w jaki sposób szukać pomocy w razie trudności z utrzymaniem abstynencji?

                                                                  tak/nie

11.Czy wiesz, na jakie trudności będziesz narażona w czasie abstynencji (pokusy, zachcianki, słabości)?

                                                                  tak/nie

12.Czy wiesz, w jaki sposób radzić sobie w sytuacjach kryzysowych?

                                                                  tak/nie

Jeśli na pytania częściej odpowiadałeś (aś) twierdząco , brawo! Znaczy to, że masz dużą gotowość do zaprzestania palenia. Jeżeli nie jesteś w pełni gotowy(a) do zerwania z nałogiem ( w teście odpowiadasz częściej „nie”), musisz przekonać samego/samą siebie o słuszności podjęcia takiej decyzji. Możliwe, że nie masz wystarczającej wiedzy na temat skuteczności leczenia nikotynizmu, nie wyobrażasz sobie ewentualnych zmian codziennych nawyków być może nie masz wsparcia ze strony najbliższych Ci osób.

PRZYGOTOWANIA

Każdy z nas jest inny i każdy z nas ma swoje przyzwyczajenia. Aby skutecznie zaprzestać palenia, należy bliżej przyjrzeć się swoim papierosowym nawykom. Zastanów się, w jakich okolicznościach sięgasz po papierosa: rano, w szkole, w stresie, przy kawie, a może wieczorem. Uświadomienie sobie, kiedy, z kim i gdzie palisz, ma kluczowe znaczenia, aby wygrać batalię o Twój nowy styl życia. Przede wszystkim musisz zmienić rutynowe zachowania, które automatycznie prowadzą do sięgnięcia po papierosa. Pewne czynności już do końca życia będą kojarzyć się z papierosem, jednak Twoja w tym głowa, abyś zaczął myśleć o nich negatywnie, bez tęsknoty, bez sentymentu. Przenieś pozytywne emocje z procesu palenia na proces zaprzestania palenia.

NAJWAŻNIEJSZY PIERWSZY DZIEŃ ….BEZ PAPIEROSA

Znasz już swoje nawyki, wybierz więc dzień, kiedy najłatwiej będzie Ci niesięgnąć po papierosa (wybierz czas wolny od pracy, weekend albo wakacje).A może lubisz zapalić zrelaksowany, , w takiej sytuacji na czas pierwszych dni walki z nałogiem zorganizuj sobie dużo różnych zajęć, zarówno w szkole ,jak i w domu. Intensywnie zajęty rzadziej będziesz myśleć o papierosach.

     Znalezienie sobie zajęcia zastępczego to istotny element w procesie zaprzestania palenia.

     Ważne: musisz ustalić konkretny dzień całkowitego zaprzestania palenia papierosów. Może to być, np. pierwszy dzień miesiąca, poniedziałek, dzień który jest świętem dla Ciebie, urodziny- każdy pretekst jest dobry.

     Bardzo często Polacy wybierają Nowy Rok, kiedy większość ludzi podejmuje postanowienie poprawy życia. Wybór konkretnego dnia zaprzestania palenia jest kluczowy. Zaplanuj go mądrze, a kiedy ten dzień już nadejdzie, absolutnie nie odsuwaj decyzji na później.               

      A może….nie czekaj do jutra, może od razu? Po co zwlekać, przecież nic nie tracisz.

DALSZY KROK…

To prośba do rodziny, przyjaciół , kolegów w szkole, aby stali się bardziej wyrozumiali i wspierali Cię w decyzji. Uprzedź aby nie proponowali Ci papierosów i w miarę możliwości zrezygnowali z palenia w Twoim towarzystwie.

     Powiedz im o konsekwencjach zespołu odstawiennego: zmienności nastrojów, podenerwowaniu. Bardzo pomocne i mobilizujące jest także wsparcie innej osoby. Warto znaleźć sprzymierzeńca, z którym razem będziecie rzucać palenie i dodawać sobie sił w chwilach słabości.

    Głośna deklaracja o paleniu może dodatkowo zdopingować do dotrzymania danego innym słowa. Przecież nie chcesz mieć opinii gołosłownej i niezdyscyplinowanej. Jeśli dbasz o swój wizerunek i wiesz ,że oficjalne przyznanie się do podjęcia próby rzucenia palenia pomoże Ci wyleczyć się z nałogu, koniecznie ogłoś tę nowinę jak największej liczbie osób.

BĄDŹ ŚWIADOM REAKCJI ORGANIZMU

Zaprzestanie palenia wiąże się z wystąpieniem zespołu objawów odstawienia które bardzo utrudniają zerwanie z nałogiem. To typowa reakcja organizmu. Nie stresuj się, bo i na nią są sposoby. Najważniejsza jest wiedza na temat tego, co może się dziać w czasie, kiedy walczysz z nałogiem. Najgorsze samopoczucie po odstawieniu papierosów pojawia się w drugiej dobie niepalenia i trwa przez kilka pierwszych dni. Do stanu równowagi wrócisz dopiero  po około 4 tygodniach. Zły nastrój można jednak zneutralizować, stosując nikotynową terapię zastępczą: gumy, tabletki lub plastry. Wtedy stopniowo zmniejszaj dawkę aż do całkowitej rezygnacji z nikotyny.

    Oto zbiór reakcji, jakich możesz się spodziewać po swoim organizmie

    Nie obawiaj się, nie wszystkie z wymienionych dolegliwości Cię dotkną. Poza tym nikotynowa terapia zastępcza w znacznym stopniu redukuje te niemiłe odczucia

Przez tydzień możesz odczuwać:

●osłabienie koncentracji

● bezsenność

Do 4 tygodni mogą Ci towarzyszyć:

● podenerwowanie

● rozdrażnienie

Przez 10 tygodni możesz się spodziewać:

● wzrost apetytu

● spowolnienia pracy serca

ALE ZA TO:

● po 20 minutach od wypalenia ostatniego papierosa spada ilość uderzeń serca na minutę

● po 12 godzinach zawartość tlenku węgla w organizmie (stężenie karboksyhemoglobiny) obniża się do wartości normalnej

W ciągu 2 tygodni powinny zniknąć:

● niepokój

● zniecierpliwienie

● chęć zapalenia

● podwyższony poziom adrenaliny

● po 2 tygodniach do 3 miesięcy spada zagrożenie zawału serca poprawia się praca płuc

● w ciągu 1-9 miesięcy ataki kaszlu staja się krótsze

● po 1 roku zagrożenie chorobą wieńcową jest o połowę mniejsze niż u osób palących

CO Z OCZU TO Z SERCA

Jeśli poważnie myślisz o zerwaniu z nałogiem, musisz usunąć z otoczenia wszystkie rzeczy związane z paleniem: papierosy, zapalniczki, zapałki, popielniczki. Przewietrz całe mieszkanie, kup  mocny odświeżacz powietrza o kwiatowym lub owocowym zapachu. Wypierz wszystkie ubrania i unikaj miejsc gdzie się pali. Poproś palących współdomowników o niepalenie w domu w samochodzie i innych miejscach ,z których korzystacie wspólnie.

W pierwszych dniach Twojej abstynencji nikotynowej unikaj spotkań towarzyskich i zabaw, podczas których  na pewno dużo się pije i pali. Dość trudne, lecz bardzo ważne jest ograniczenie spożywania alkoholu.

Alkohol powoduje rozluźnienie i ograniczenie kontroli nad silną wolą i emocjami. A wtedy łatwiej jest się poddać, zapomnieć i sięgnąć po papierosa.

Podczas spotkań towarzyskich głośno mów o tym, że nie palisz i dobrze się z tym czujesz. Takie zachowanie będzie nakręcało spiralę Twojego pozytywnego myślenia. Z jednej strony dajesz sygnał osobom z boku, aby nie kusiły Cię papierosami i udowadniasz im, że masz silną wolę i stać Cię na walkę z nałogiem. Z drugiej strony mówiąc głośno, ile dni już nie palisz, także sobie przypominasz, jak wiele już masz  za sobą i jak świetnie sobie z tym radzisz.

PRAKTYCZNE RADY W TRUDNYCH CHWILACH

Podstawowe znaczenie w twoich działaniach ma całkowita abstynencja od palenie tytoniu. Kiedy ustalisz termin „0”, czyli dzień kiedy nie zapalisz już ani jednego papierosa, niedopuszczalne jest na przykład zapalenie papierosa jak najpóźniej rano lub wieczorem, przed snem. Nie wolno nawet zaciągnąć się jeden raz dymem z papierosa. Unikaj tego jak ognia, ponieważ nawet najmniejsza obecność nikotyny w organizmie uruchamia mechanizm prowadzący do powrotu do palenia.

     Z drugiej strony, jeśli w chwili słabości zapalisz papierosa, nie rezygnuj z podjętej walki i nie schodź z drogi, którą już obrałeś, bo przecież nie wszystko stracone. Idź dalej. Zastanów się jednak, dlaczego sięgnąłeś po papierosa, i zaplanuj, jak w przyszłości możesz sobie z podobną sytuacją poradzić.

Gdy w domu jest osoba paląca, zachęć i ją do zaprzestania palenia papierosów, a co najmniej do niepalenia w Twojej obecności.

DLACZEGO WARTO ZAPRZESTAĆ PALENIA

Teraz jest moment, aby zastanowić się  dlaczego warto zaprzestać palenia i dlaczego chcesz to zrobić. Przemyśl, jakie są zagrożenia wynikające z palenia tytoniu, a jakie korzyści z zaprzestania nałogu?

Twoje argumenty „za” i „przeciw” zależą również od wielu czynników m.in. Twojego stanu zdrowia, rodziny. Weź je pod uwagę.

Zagrożenia powodowane paleniem tytoniu

● kaszel, duszności, zaostrzeni astmy, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma

● choroba wieńcowa serca, nadciśnienie tętnicze, udar

● choroby jamy ustnej gardła, przełyku, krtani

● choroby trzustki pęcherza moczowego

● nowotwory płuc i innych części ciała

● negatywny wpływ na ciążę i rozwój płodu

● u dzieci z powodu biernego palenia: obniżona masa ciała noworodków, zapalenie ucha środkowego, zakażenia dróg oddechowych

● utrata ostrości zmysłów węchu i smaku

Korzyści wynikające z zaprzestania palenia tytoniu

● lepszy ogólny stan zdrowia

● zmniejszenie ryzyka zachorowania na choroby odtytoniowe

● poprawa smaku i powonienia

● lepsza kondycja fizyczna i psychiczna

● wolniejsze starzenie się skóry i powstawanie zmarszczek

● nienarażanie dzieci na bierne palenie

● pozytywny przykład zachowań dla najbliższego otoczenia

● brak zapachu tytoniu w domu, samochodzie,  na rzeczach

● oszczędność pieniędzy

Podsumowując…

  Odkąd na początku dwudziestego wieku pojawiły się fabrycznie zawijane papierosy, liczba wypalonych papierosów na świecie  wzrasta każdego roku. Dziś, ponad 15 miliardów papierosów jest wypalanych każdego dnia. Pomimo, że liczba wypalanych papierosów maleje w niektórych krajach, całkowita konsumpcja na świecie ciągle wzrasta. Dzieje się tak z dwóch powodów:

  Wzrasta liczba sprzedawanych papierosów w krajach uboższych.

Koncerny tytoniowe zdają sobie sprawę z tego, że w krajach uboższych znajduje się potencjalny rynek sprzedaży papierosów. W krajach lepiej rozwiniętych, takich jak Wielka Brytania, Francja, Australia czy Stany Zjednoczone, na jednego mieszkańca przypada 1500-2500 wyprodukowanych i sprzedanych papierosów w ciągu roku. Dla kontrastu, w krajach takich, jak Peru, Zambia, Etiopia, Indie czy Bangladesz mniej niż 500 sztuk papierosów sprzedawanych jest na jednego mieszkańca. W Chinach, z racji faktu, że kraj ten bogaci się, liczba wyprodukowanych i wypalonych papierosów wzrosła z jednego dziennie na osobę w 1952 roku do 15 w 1996 roku. Jeśli mieszkańcy mniej zamożnych krajów będą nadal podążać w tym kierunku, liczba palaczy na świecie wzrośnie dramatycznie.

  Wzrost populacji na świecie

Przewiduje się, że liczba ludzi na świecie wzrośnie z 6 miliardów do co najmniej  8 miliardów do 2030 roku. Nawet , jeśli stosunek palaczy do ogólnej populacji spadnie, ogólna rzeczywista liczba palących prawdopodobnie wzrośnie.

Kto pali więcej, a kto mniej

  To czy ludzie palą, zależy w dużej mierze od płci, wieku, wykształcenia oraz miejsca zamieszkania. Palenie ma tendencję wzrostową w krajach uboższych, natomiast staje się coraz mniej popularne w krajach bogatszych szczególnie wśród mężczyzn. Wśród kobiet liczba palących spada w Australii, Wielkiej Brytanii, USA oraz Kanadzie, nie spada natomiast w południowej Europie czy Japonii. Palenie papierosów przez młodych ludzi staje się coraz bardziej popularne wśród dziewcząt, a mnie popularne wśród chłopców.

Palenie a ludzki organizm

   Co dzieje się w ludzkim organizmie      w momencie, gdy palacz zapala papierosa? W czasie zaciągnięcia się dym tytoniowy dostaje się do płuc.     W dymie nie występuje kilka składników: nie tylko nikotyna, ale również cząsteczki smoły, trujący gaz zwany tlenkiem węgla oraz inne chemikalia.

Od papierosa do mózgu

  W przeciągu kilku sekund od zaciągnięcia się, aktywne substancje z papierosa przedostają się do krwioobiegu palacza i błyskawicznie podążają w kierunku mózgu. Gdy dotrą do mózgu, działają podobnie jak związki zwane endorfinami i dopaminą, które naturalnie występują w ludzkim organizmie i są odpowiedzialne za odczuwanie przyjemności. Nikotyna jest względnie słabym narkotykiem, więc daje tylko chwilowe poczucie lekkiej przyjemności.

  Dopamina nazywana jest również „hormonem szczęścia”, ponieważ jej pojawienie się w przestrzeniach między neuronami  objawia się zewnętrznie poczuciem euforii. Z kolei endorfiny wytwarzane przez mózg zmniejszają ból i wprawiają w błogostan. Czy wiedziałeś, że kiedy się przytulasz, śmiejesz lub jedynie myślisz o śmiechu, Twój mózg wydziela endorfiny?

U osoby palącej drastycznie wzrasta ryzyko śmierci z powodu chorób związanych z paleniem.

Profesor Richard Peto, ekspert w dziedzinie nowotworów, opisuje to ryzyko następująco: „Jeśliby wziąć 1000 młodych dorosłych palaczy, jeden zostanie zamordowany, 6 zginie w wypadkach, a 500 umrze na skutek dostarczania do organizmu substancji wchodzących w skład dymu tytoniowego”.

Długookresowe skutki palenia

  Papierosy to „mordercy w paczkach”. Palenie ma związek z wieloma chorobami. W Wielkiej Brytanii na skutek palenia umiera rocznie ponad 1200 tys. osób, w Polsce -70 tys. Niektóre z chorób będących wynikiem palenia mogą być leczone, a nawet zupełnie wyleczone poprzez rzucenie palenia, inne są nieuleczalne. Większość osób zaczyna palić wcześnie, będąc jeszcze w szkole. Skutki zdrowotne palenia (również biernego palenia) w młodym wieku są szczególnie groźne. Bardzo młodzi palacze, dla przykładu, są zdecydowanie bardziej narażeni na choroby układu oddechowego takie, jak rak płuc i astma. Ich płuca urosną mniejsze i będą mniej efektywnie pracować. Dodatkowo takie osoby będą niższe od swoich niepalących rówieśników. To samo dotyczy dzieci i młodzieży narażonych na bierne palenie. Ponadto bierne palenie ma związek ze zgonami wśród niemowląt. Dlatego palacz, który pali w zamkniętym pomieszczeniu wśród innych osób, po prostu zatruwa je. To tak jakby poszedł do kogoś i zabrał mu kolejne minuty życia. A nierzadko tak właśnie czynią rodzice swoim własnym dzieciom.

STOP USTAWKOM

Coraz częstszym problemem jest fakt, że spotykane do tej pory wyłącznie wśród stadionowych chuliganów umawiane bójki dużych grup osób (czyli tzw. USTAWKI) przenoszą się na do szkół, a ich uczestnikami zostają bardzo młodzi ludzie. Brak świadomości, co do odpowiedzialności zarówno prawnej jak i zwykłej ludzkiej doprowadza do tragedii.

Odpowiedzialność bezpośrednich uczestników ustawki

Odpowiedzialność karną za udział w ustawkach opisuje art.158 kodeksu karnego.

Przez udział w BÓJCE należy rozumieć udział w zajściu pomiędzy przynajmniej trzema osobami, z których każdy uczestnik jest jednocześnie atakującym i atakowanym.

Przez POBICIE należy rozumieć czynną napaść przynajmniej dwóch osób na jedną osobę albo grupy osób na grupę, przy czym w tym ostatnim wypadku do atakujących należy przewaga.

Art..158.§1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art.156.§1 (tzn. pozbawia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zespolenia lub zniekształcenia ciała), lub w art.157.§1 (inne naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia),podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§2. Jeśli następstwem bójki lub pobicia jest ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 8.

§3.Jesli następstwem bójki lub pobicia jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Odpowiedzialność osób, które nakłaniają do ustawki

Zagrzewanie bijących się do kontynuowania bójki lub pobicia, zgodnie z przyjętym orzecznictwem sądowym stanowi sprawstwo tzn. jeśli stoisz z boku, czy też w kręgu otaczającym bijących się i namawiasz ich do dalszej walki, dopingujesz ich w jakikolwiek sposób to jesteś traktowana przez prawo jako UCZESTNIK bójki lub pobicia i podlegasz takim samym karom , jak gdybyś również się bił!

Włączając się do bójki w celu przyjścia z pomocą jednemu z jej uczestników, powiększając tym samym krąg bijących się osób podlegasz karze tak samo jak uczestnik bójki lub pobicia.

Pamiętaj jednak, że osoba postronna, która nie angażuje się po stronie któregokolwiek z biorących udział w bójce, a więc nie będąc jej uczestnikiem, stara się jej zapobiec w jakikolwiek sposób (np. przez rozdzielenie bijących się, odebranie im niebezpiecznych narzędzi, rozpędzenie ich itd., działa w obronie koniecznej i nie podlega karze.

Odpowiedzialność osób, obojętnych wobec ustawek

Pamiętaj, że milcząc dajesz przyzwolenie na to, aby komuś stała się krzywda.  Widząc bijące się osoby zareaguj.

To nie będzie przejaw żadnej słabości, ani tym bardziej donosicielstwa. Czy naprawdę chcesz po powrocie do domu usłyszeć w wiadomościach, że zginął młody człowiek… być może Twój znajomy… a Ty mogłeś przecież temu zapobiec.

W takiej sytuacji rzeczywiście nie odpowiadasz przed Sądem, ale sumienie potrafi być znacznie surowszym Sędzią.

Pamiętaj, że zawsze masz możliwość wyboru. Nikt i nic nie może Cię zmusić do udziału w akcji prowadzącej do nieszczęścia. Wystarczy, że pomyślisz… że chwilę się zastanowisz…Jest tyle innych sposobów na rozwiązanie problemów. Przemoc nigdy nie jest rozwiązaniem – prowadzi do tragedii i kolejnych nieszczęść.

Jeśli zabraknie wokół Ciebie przyjaciół, rodziny, zaufanego nauczyciela, osoby której ufasz pamiętaj, że działają instytucje, gdzie ANONIMOWO możesz uzyskać poradę. To nie jest wstyd prosić o pomoc.

Policja jest po to aby pomóc Ci w trudnych sytuacjach. Jeśli znajdujesz się w sytuacji, która zagraża Tobie lub twoim bliskim zadzwoń na numer alarmowy 112 (z telefonów komórkowych) lub 997 ( z telefonów stacjonarnych).

Jak przygotować się do matury?

Twój mózg ma swoje prawa. Uszanuj je, a może to być początek pięknej przyjaźni między wami.
Matura zbliża się wielkimi krokami! Co z powtórzeniem materiału? Przypomniałeś sobie już ciągi i funkcje kwadratowe? Powtórzyłeś wszystkie epoki literackie? A co z angielskim - mowa zależna i następstwo czasów? Spiesz się, nie marnuj czasu, kuj, kuj, kuj...
Pewnie od dłuższego czasu wiele osób ci to powtarza. Nauczyciele, rodzice... A może nie ma się czym aż tak przejmować? Może, zamiast drżeć ze strachu, warto zastanowić się nad tym, co zrobić, żeby czas na naukę wykorzystać najlepiej, żeby wykrzesać ze swojego mózgu tyle, ile się da? Warto pamiętać o kilku zasadach, żeby nie utrudniać sobie życia i nie tracić czasu,  a naukę uczynić bardziej efektywną.

Mózg ma swoje prawa.

Uczenie się od rana do wieczora, zarywanie nocy - może to i uspokaja, daje poczucie, że się człowiek natrudził, ale jest bardzo nieefektywne. Jeśli jesteś niewyspany - twój mózg działa wolniej, trudniej przyswaja, gorzej się koncentruje. Mocna kawa czy inne dopalacze tylko pozornie pomagają, w rzeczywistości dają tylko złudzenie lepszej koncentracji i wysokich obrotów. Dużo rozsądniej rozłożyć sobie materiał na dłużej (patrz - następny punkt), niż zarzynać się przez ostatnie kilka dni.
Nie warto także uczyć się przez pierwsze 40 minut po przebudzeniu - w twoim mózgu działają wtedy substancje odpowiedzialne za zacieranie śladów pamięciowych marzeń sennych. Mówiąc prościej - mózg nastawiony jest raczej na zapominanie niż na naukę. Przyswojone wiadomości łatwo się resetują.

Nie wszystko na raz.

Zanim weźmiesz się do większej partii materiału - podziel go na mniejsze części. Jeśli wiesz, ile materiału masz powtórzyć w ciągu dnia czy tygodnia, uczysz się spokojniej.             Zostaw ostatnie trzy dni na powtórki najważniejszych rzeczy.

Rozgrzewka.

Mózg też jej potrzebuje. Zanim zaczniesz poważną naukę, spróbuj przez kilka minut pomyśleć nad czymś innym. Porozwiązuj proste łamigłówki, uruchom wyobraźnię, potrenuj twórcze myślenie. Przykład? Weź do ręki jakiś przedmiot ze swojego biurka (ołówek, linijkę, kalkulator...) i zastanów się, do czego - poza zastosowaniami oczywistymi - można go użyć. Czy ołówek może służyć do... rozpalenia ogniska?

Kucie na pamięć czasami się sprawdza.

Są elementy, których nie da się inaczej potraktować (ile decymetrów sześciennych zajmuje jeden mol cząsteczek dowolnego gazu?). Najczęściej jednak są lepsze sposoby. Nawet przy pamięciowym materiale warto stosować różne mnemotechniki - metody ułatwiające zapamiętywanie. Niektórzy, ucząc się dat, wyobrażają sobie każdą cyfrę jako obrazek (8 to bałwanek, 2 to łabędź...). Inni - uczą się wierszyków zawierających nazwy hormonów wydzielanych w organizmie człowieka.

Co za dużo, to niezdrowo.

Psychologowie ustalili, że np. na wykładzie słuchacze koncentrują uwagę głównie przez pierwsze 20 minut, przez następne 20 już słabiej, a po trzech kwadransach możliwości percepcji spadają niemal do zera. Dlatego lekcje w szkole trwają 45 minut, wykłady na uczelniach - 1,5 godziny, ale mają (powinny mieć) przerwę. Siedzenie nad książką przez kilka godzin bez przerwy wiele nie da. Rób przerwy, daj głowie odpocząć.

Monotonia zabija.

Jeśli przez długi czas koncentrujesz się tylko na aktywności intelektualnej, twój mózg zaczyna protestować. Przerywaj naukę - co pół godziny zajmij się na kilka minut czymś innym. Pograj na gitarze, posłuchaj muzyki, narysuj coś, poćwicz, pobiegaj...

Repetitio mater studiorum est.

Opanowany materiał powtórz krótko przed pójściem spać. Powtórz go następnego dnia.              I jeszcze raz - po tygodniu.

Grunt to motywacja.

Psychologowie twierdzą, że najlepsza jest średnia. Jeśli motywacja jest zbyt słaba - wiadomo, nie zmobilizujesz się do nauki. Pomyśl - to jednak ma sens. Jak mawiał jeden z moich nauczycieli - matura do niczego w życiu nie jest potrzebna, ale brak matury - bardzo w życiu przeszkadza.
Jeśli natomiast motywacja jest zbyt silna - stres może przeszkadzać w nauce. Zastanów się,    o co tu chodzi - o stopień na świadectwie, czy o to, co będziesz umiał i jak to w życiu wykorzystasz. Zrób rachunek strat wynikających z niezdania matury lub zdania jej kiepsko. Co rzeczywiście byłoby poważnym problemem, a co tylko kłopotem, niewartym zamartwiania się? W końcu mierny na świadectwie to nie tragedia, każdemu może się powinąć noga. Nie myśl o tym, jak to ocenią inni - to najmniej ważne.

Grunt to rodzinka.

Bliscy mogą bardzo pomóc - przepytać, wyjaśnić wątpliwości. Warto skorzystać z takiej pomocy - byle bez przesady. Są rodzice, którzy - w najlepszej wierze - naprawdę bardzo przeszkadzają w nauce. Czasem dlatego, że chcą ci pomóc i w tym celu wchodzą co chwila do pokoju (a może jednak zrobić ci herbatki?). Czasem dlatego, że bardzo zależy im na twojej maturze, więc próbują zmotywować cię do nauki, strasząc (no, ucz się, bo w końcu nie zdasz  i pójdziesz do wojska!).Czasem lepiej wyjść z domu i uczyć się u kolegi albo w bibliotece.

Na koniec - bardzo ważne.

Żadnej nauki ostatniego dnia przed maturą! Odpocznij. Pójdź do kina. Pojedź na wycieczkę rowerową. Pomaluj płot. Daj swojemu spracowanemu mózgowi szansę na spokojne poukładanie tego wszystkiego, co przez ostatni czas w niego wtłaczałeś. I myśl pozytywnie - jesteś przygotowany, za tobą ciężka praca, na pewno sobie poradzisz. Wyśpij się dobrze, a potem wkładaj garnitur i ruszaj na maturę. Powodzenia!

 Autoprezentacja

Autoprezentacja, przemówienia publiczne - sytuacje, których nie da się uniknąć, lecz można się do nich dobrze przygotować. Wystąpienie z elementami autoprezentacji (np. matura ustna) może być ciekawa, przyjemna i wartościowa dla Ciebie jak i odbiorców, wystarczy, że wcześniej zwrócisz uwagę na ważne zagadnienia.

Przygotuj się

Na początku zastanów się nad tym, kto będzie słuchał Twojej wypowiedzi? Zadbaj, by to co mówisz trafiało do określonego odbiorcy. Inny zakres materiału i słownictwa przygotujesz dla nauczycieli, a inny dla swoich rówieśników.

Wypisz na kartce cel swojej wypowiedzi. Postaw pytania, na które w danym temacie powinna zostać udzielona odpowiedź. Następnie wypisz główne punkty, które muszą się znaleźć w wystąpieniu, powinny one być ściśle związane z celem i obszarem pytań.

Drąż temat, zapoznaj się ze wszystkimi informacjami dotyczącymi tematu. Rozpoczynając od faktów, a kończąc na ciekawostkach, które urozmaicą Twoją wypowiedź.

Wiesz już co i dla kogo, teraz uszereguj wszystko tak, by tworzyło logiczną całość. Postaraj się, by między kolejnymi punktami Twojej wypowiedzi było płynne przejście.

W celu uzyskania zaangażowania ze strony rozmówców, staraj się w trakcie wypowiedzi wplatać ciekawostki i zadawać pytania.

Jeżeli do swojego wystąpienia używasz prezentacji multimedialnej lub plakatów pamiętaj, że ma to być urozmaicenie wystąpienia, a nie pokazanie tekstu, który wypowiadasz. Wypisz i prezentuj szczegóły, symbole, hasła - dopowiadaj i opowiadaj o reszcie. Zadbaj o to, by pomoce w prezentacji były wcześniej starannie przygotowane (trenuj już z nimi).

Praktyka czyni mistrza

Powtarzaj swoje wystąpienie do momentu, aż będzie wypowiadane przez Ciebie płynnie, będziesz widział logiczną całość bez spoglądania do notatek.

Możesz użyć kamery, komputera lub magnetofonu, by odsłuchać swoich wypowiedzi i przeanalizować słabe punkty Twojego wystąpienia. Innym sposobem są ćwiczenia przed lustrem i trenowanie przemówienia przed znajomymi lub rodziną.

Już od samego początku pracuj tak, by zmieścić się w określonym czasie.

Wyobraź sobie, jakie pytania mogą zostać zadane. Następnie spróbuj udzielić na nie odpowiedzi. Tym sposobem możesz przygotować się na większość z kryzysowych sytuacji.

Na placu boju

Przestrzeń

Jeżeli masz taką możliwość, to sprawdź w jakiej sali będziesz miał swoje wystąpienie. Zobacz jak będziesz mógł się poruszać, w jakiej odległości od odbiorców powinieneś stanąć. Nie stawaj za blisko, ale nie chowaj się też w kąt pomieszczenia. Stań tak, by być widocznym i słyszalnym, pamiętaj, że dobrze przygotowana przestrzeń pomaga w opanowywaniu stresu.

Wymowa

Nie musisz mieć ładnego głosu, w wystąpieniu chodzi o zrozumiałą (wyraźną, odpowiednio głośną, płynną) wypowiedź. Eksperymentuj ze swoim głosem w domu i znajdź taki ton, który będzie dla Ciebie najbardziej odpowiedni, a dla innych najlepiej słyszalny.

Mowa ciała

To jak wyglądamy i gestykulujemy ma wpływ na to, jak zostanie odebrana nasza wypowiedź. Złota zasada mówi o tym, że należy swoimi gestami i mimiką odzwierciedlać to, co się mówi, nie urażając odbiorców. Gesty takie jak trzymanie rąk w kieszeni, czy też bicie pięścią o dłoń, mogą być źle zrozumiane i rozpraszać uwagę odbiorców. Możesz oczywiście podkreślać punkty swojej wypowiedzi różnymi gestami, jednak przećwicz to wcześniej, najlepiej przed lustrem.

Ubiór dostosuj do okazji, ale niech to nie będzie garnitur, który ubierasz po raz pierwszy. W domu sprawdź czy możesz się w nim swobodnie poruszać, czy nie krępuje Twoich ruchów podczas prezentacji. Strój powinien być wygodny, aby uniknąć wszelkich niepotrzebnych gestów poprawiania.

Wzrok

Ważne jest, aby utrzymywać kontakt wzrokowy z osobami, do których się przemawia. Staraj się poświęcić każdej z osób około 5 sekund. Jeżeli patrzenie w oczy osobie w komisji jest dla Ciebie zbyt krępujące, wystarczy że będziesz się patrzeć na okolice nosa, czy też czoła.

Etapy wystąpienia

Wstęp

To twoje pierwsze kilkanaście sekund. Jeśli wykorzystasz je maksymalnie, to przykujesz uwagę odbiorców na całą prezentację.

Rozwinięcie

Dokładny opis zagadnienia.

Podsumowanie

Przypomnienie i podsumowanie wszystkich najważniejszych elementów z Twojej wypowiedzi.

Pełna koncentracja.

Dopadł cię stres? Nie masz na nic czasu? Rada: znajdź chwilę na medytację uważności. To prosty sposób na zadowolenie z życia.

Aby zrobić pierwszy krok na drodze do spokoju i zadowolenia, najlepiej zarezerwować sobie 45 minut na codzienną praktykę uważności, ale wystarczy tez 10 lub 5 minut. Każda chwila medytacji będzie cudownym darem.

Najlepiej medytować rano przed rozpoczęciem dnia. Nie musisz mieć specjalnej maty czy siedzieć w stroju gimnastycznym bez ruchu ze skrzyżowanymi nogami. Medytacje uważności  można wykonywać siedząc na krześle, stojąc w autobusie, chodząc po ulicy czy jedząc obiad.

 MEDYTACJA SIEDZĄCA

Wystarczy przeznaczyć na nią 5 minut dziennie. Ale jeśli możesz postaraj się wygospodarować 10, 20 czy nawet 30. Usiądź wygodnie na krześle lub w fotelu – zadbaj o to, by twoje plecy były wyprostowane. Zamknij oczy, Wyobraź sobie, że jesteś górą. Skup się na swoim oddechu, bądź w pełni obecny. Za każdym razem , gdy uciekniesz myślami w jakimś kierunku, nie karć się za to, ale staraj się powrócić do koncentracji na swoim wdechu i wydechu. Na początku może być trudno, jednak z czasem będziesz nabierał coraz większej wprawy.

UWAŻNE JEDZENIE

Wybierz jeden posiłek w ciągu dnia, może to być obiad, śniadanie lub zwykła przekąska. Postaraj się skoncentrować na każdym kęsie potrawy. Możesz na chwilę zamknąć oczy. Poczuj jej zapach, smak, zwróć uwagę na kształt, kolory czy ułożenie jedzenia na talerzu. Myśl o tym, jak każdy kęs nasyca cię i wzbogaca. Nie śpiesz się.

SKANOWANIE CIAŁA

Połóż się na podłodze, macie do jogi lub na łóżku. Zacznij medytację od koncentracji na wdechu i wydechu. Po trzech wdechach przenieś swoją uwagę na palce lewej stopy, bez poruszania nimi. Skoncentruj się na swoich odczuciach. Coś cię swędzi, boli, a może odczuwasz łaskotanie? Palce są ciepłe czy zimne? Następnie wyobraź sobie, jak twój oddech przesuwa się od klatki piersiowej, po brzuchu, lewej nodze, aż do jej palców. Na wdechu niech rozpłyną się w stanie relaksu.

Potem skoncentruj się na dolnej części stopy, bez poruszania nią. Skup się na swoich uczuciach i znowu podczas wdechu doprowadź powietrze do tego punktu. Przy wydechu dolna część stopy rozpływa się w stanie relaksu.

Powtórz to samo, idąc kolejno przez wszystkie części lewej nogi: górną część stopy, kostkę, łydkę, kolano, udo. Potem prawa noga. Przejdź do miednicy, pośladków, dolnej i górnej części kręgosłupa, klatki piersiowej i brzucha. Potem skoncentruj się na palcach obu rąk, dłoniach, nadgarstkach, przedramionach i ramionach. Teraz kolej na twarz i szyję. Koncentruj się kolejno na szczęce, ustach , języku, dziąsłach, nosie, oczach, brwiach, czole i uszach. Wyobraź sobie, jak oddech przesuwa się w kierunku twarzy i przy wydechu pozostawia ją w stanie błogiej relaksacji. Kontynuuj te wycieczkę aż do czubka głowy. Wyobraź sobie, że otwiera się niczym otwór w głowie wieloryba…
Weź tą drogą trzy głębokie oddechy ( zamiast przez nos). Powoli skoncentruj się raz jeszcze na swoim wdechu i wydechu. Otwórz oczy. Całe ćwiczenie powinno zająć ci około 35-40 minut.

Medytacja uaktywnia lewą półkule mózgu, odpowiedzialną za odczuwanie pozytywnych emocji. Osoby medytujące każdego dnia czują się bardziej szczęśliwe i pełne energii. Poprawia się ich stan psychiczny oraz wzmacnia układ odpornościowy.

STRES współczesny potwór. Jest winny naszego złego samopoczucia. Przynosi ból głowy, kłopoty żołądkowe, problemy z zasypianiem. W nim upatrujemy przyczyn nowotworów i zawałów. Pogarsza jakość naszego życia, odbiera radość. Jego nieodłączne towarzyszki to złość, agresja, lęk.

Tymczasem wcale nie musimy biernie czekać, aż wpadniemy w jego szpony. Możemy nauczyć się z nim walczyć. Im więcej będziemy wiedzieć o tym, jak działa na nasze ciało i umysł, tym będzie nam łatwiej.

Jak walczyć ze stresem? Czym jest sztuka relaksu? 

Co jest przeciwieństwem stresu? W psychologii przyjmuje się, że to stan relaksu lub rozluźnienia. To chwilowa bezczynność, uwolnienie umysłu, psychiki i ciała od wszelkich napięć dnia codziennego. Czy samemu można to osiągnąć?

- Co możemy osiągnąć, ćwicząc relaksację?

Zdolność osiągania odprężenia i relaksu jest wrodzona. W dzieciństwie potrafimy z niej świetnie korzystać, często jednak w dorosłym życiu tracimy tę umiejętność. Powrót do tych technik pozwoli nam obniżyć poziom stresu, który pojawia się zarówno wtedy, gdy znaleźliśmy się w nieprzyjemnej sytuacji, jak i przed ważnymi wydarzeniami, takimi jak na przykład publiczne wystąpienie czy zawody sportowe.

Dzięki regularnie ćwiczonej relaksacji wywołamy w swoim organizmie zmiany fizjologiczne- pogłębianie oddechu, obniżanie zużycia tlenu, poprawę trawienia, zwiększenie harmonii fal mózgowych. Wpłynie to także na naszą psychikę, Osiągniemy wewnętrzną harmonię, doświadczymy wzrostu samooceny, poprawy pamięci, będziemy w stanie lepiej przyswajać sobie nowe treści. Poprawi się również koordynacja miedzy ciałem a umysłem, co wpłynie na lepsze poznanie siebie, zmniejszenie poziomu agresji, redukcję lęków.

Odprężając się , możemy się spodziewać ustąpienia bólów głowy, brzucha, barków, poprawy snu, zmniejszenia nadciśnienia, poprawy pracy serca. Relaks przyczynia się tez do lepszej pracy żołądka i jelit, a tym samym przeciwdziała powstawaniu wrzodów żołądka.

A zatem - do dzieła! Na koniec tylko jedna uwaga: ćwiczenia relaksacyjne nie są wskazane przy dużej gorączce lub bezpośrednio po obfitym posiłku. Powinny ich unikać także osoby psychotyczne.

- Jak przygotować się do treningu?

Niech trening będzie czasem wyłącznie dla Ciebie. Zadbaj o to, by wygospodarować 10-30 minut, podczas, których nikt nie będzie Ci przeszkadzał, nie będą dzwoniły telefony. Ważne jest, by wybrać spokojne miejsce, takie ,w którym dobrze się czujesz. Zadbaj o wygodę – zdejmij buty, pozbądź się wszystkich rzeczy obcisłych i uciskających. Możesz przygotować sobie koc, poduszki. Ważne jest też, by miejsce do ćwiczeń było wywietrzone. Dobierz odpowiednią muzykę. Najlepiej wybrać profesjonalne płyty z muzyką relaksacyjną, które dość łatwo można kupić w sklepach muzycznych. Często są to dźwięki natury. Wybierz to, co lubisz i co miło Ci się kojarzy.

-Relaks i oddech

Relaksacja jest nieodłącznie związana z nauka oddychania. Dzięki regularnemu oddechowi człowiek „uwalnia” swoje płuca, co w efekcie pozwala naszemu ciału funkcjonować bardziej naturalnie i z mniejszym napięciem. Osoby prawidłowo oddychające mają inną postawę ciała, swobodniej się poruszają. Zatem naukę treningu relaksacyjnego zaczynamy od oddechu. Szczególnie ważny jest oddech przeponowy, który pozwala nie tylko panować nad nerwami, na przykład w trakcie egzaminu, ale jest także podstawą prawidłowej emisji głosu.

ĆWICZENIE: Głęboki oddech przeponowy sprzyja rozluźnieniu ciała: najlepiej wykonywać to ćwiczenie przed snem.  

Kładziemy się na podłodze na plecach. Nogi wyprostowane, ramiona wyciągnięte wzdłuż boków, spody dłoni kierujemy do góry. Zamykamy oczy. Rozluźniamy ciało. Robimy głęboki wdech przez usta, tak aby nasz brzuch nadął się jak balon (można położyć na nim rękę, by to poczuć). Wstrzymujemy oddech, licząc do trzech, a następnie wydychamy powietrze przez nos, ponownie licząc do trzech. Powtarzamy ćwiczenie kilka razy, po czym oddychamy w ten sam sposób, ale już bez wstrzymywania oddechu. Powtarzamy ćwiczenie kilka razy, koncentrując się jedynie na oddychaniu, aż do momentu, gdy zauważamy, że wpadamy w swój własny rytm. Po nauczeniu się prawidłowego oddechu możemy przećwiczyć klasyczne techniki relaksacji.

-Trening relaksacji umysłowej E. Jacobsona

Jest to metoda stopniowego rozluźniania poszczególnych partii ciała. Nauka tej techniki polega na napinaniu i rozluźnianiu poszczególnych mięśni, po to by odczuć różnice wrażeń płynących z mięśnia napiętego i rozluźnionego. Tak zdobywamy umiejętność świadomego zwalniania napięcia mięśni, co wywiera korzystny wpływ na nasz stan emocjonalny. Według Jacobsona droga do relaksu prowadzi od ciała do umysłu. Kiedy rozluźnimy ciało, zrelaksuje się tez umysł. Profesjonalne treningi są dostępne w sklepach na płytach CD. Trening polega na wykonywaniu nagranych na płycie poleceń.

-Trening autogenny H.J.Schultza

Istota tego treningu kryje się w wywoływaniu u siebie odprężenia i koncentracji oraz na stosowaniu prostych formuł autosugestii. Trening autogenny obejmuje kilka podstawowych grup ćwiczeń: wzbudzania w sobie poczucia ociężałości, ciepła, oddychania, uświadamiania sobie tempa bicia serca. Tekst ćwiczeń również można kupić na CD.

WIZUALIZACJA

Terminem „wizualizacja” określamy wyobrażenie sobie czegoś odbywającego się trakcie relaksu. Przebiega to tak: najpierw za pomocą jednej z wyżej opisanych metod wprowadzamy stan relaksu. Gdy już nam się to uda, zaczynamy sobie wyobrażać coś, co jest dla nas dobre, ważne , przyjemne – spacer po plaży, w lesie, górach, wymarzone miejsce. Jeśli czeka nas jakieś trudne wydarzenie, którego się obawiamy, możemy sobie także wyobrażać  jego przebieg, na przykład ćwiczyć w myślach publiczne wystąpienie, wyobrażać sobie salę, w której będzie się ono odbywało, reakcję publiczności. W ten sposób sportowcy przygotowują się przed ważnymi zawodami, osoby publiczne i artyści przed wystąpieniami. Treningi ustalane są wtedy na okres kilku tygodni, w trybie indywidualnym.

Wizualizacja przeznaczona jest przede wszystkim dla tych, którzy chcą osiągnąć jakiś realny cel. To technika wspomagająca osiągnięcie sukcesu.

NIE DAJ SIĘ STRESOWI

Czy poza technikami relaksacji możesz aktywnie przeciwstawić się stresowi? Oczywiście! Oto kilka praktycznych rad:

Dbaj o przyjaźń. Jeśli masz kogoś, z kim możesz podzielić się problemami, nie wydają się one tak przytłaczające.

Ćwicz ciało. Wysiłek fizyczny, choćby miał to być po prostu spacer, służy często za wentyl bezpieczeństwa chroniący przed emocjonalnym wybuchem.

Zrób porządek. Nie tylko w swojej głowie, ale także wokół siebie: w torebce, szufladzie, szafie, na biurku. To pomoże Ci odzyskać pełniejszą kontrolę nad sobą.

Pozwól sobie na małe wakacje. Zbliża się weekend? Schowaj pilota od telewizora. Choćby dwa- trzy dni poświęć na wertowanie książek. Pielęgnowanie kwiatów i słuchanie muzyki wolniejszej od rytmu bicia serca.

Kontroluj swój wyraz twarzy. Idąc ulicą, zerknij w witryny sklepowe. Jadąc samochodem, zaglądaj do lusterka. Sprawdzaj, czy Twoje szczeki nie są zaciśnięte, czoło zmarszczone, a ramiona opuszczone. Pamiętaj, ze otoczenie wzmocni i odbije wysłane przez Ciebie negatywne sygnały.

Nie rozpamiętuj niepowodzeń. Nie wyolbrzymiaj ich. Patrz na nie tak: to chwilowy dyskomfort, coś, co mogło przytrafić się każdemu.

Decyduj o sobie. Nie mów: „Jest mi to obojętne” albo „Zostawiam to wam”. Nie pozwól, by inni decydowali o Tobie.

Skup się na teraźniejszości. Nie myśl  o przeszłości. Rozpamiętywanie minionych wydarzeń, wyobrażanie sobie tego, jak mogłeś się zachowywać, co powiedzieć, nie sprawi, że odzyskasz kontrole nad tym, co już się stało.

Spisz, co jest dla Ciebie naprawdę ważne. Kiedy i co musisz zrobić. Im krótsza lista, tym łatwiej będzie się jej trzymać.

 Na podstawie książki „Stres nie musi być twoim wrogiem” Filipa Żurakowskiego

Dieta antystresowa

Mimo że stres nie sprzyja zdrowemu odżywianiu, warto choć w niewielkim stopniu zwracać uwagę na to, co leży na naszym talerzu. Właściwa dieta może nam bowiem pomóc w niwelowaniu napięcia i podenerwowania.

Najprzyjemniejszym elementem tej diety będzie niewątpliwie czekolada. Najlepiej gorzka, o jak największej zawartości kakao. Naukowcy odkryli, ze jest ona bogata w związki zwane flawonoidami. Mają one wpływ na obniżenie ciśnienia tętniczego .Flawonoidy znajdziemy również w czarnej i zielonej herbacie, czerwonym winie, owocach awokado, orzechach ziemnych, migdałach i jagodach, dlatego warto myśleć o tych składnikach, komponując swoje menu. Czekolada to jednak nie tylko flawonoidy, ale także magnez – pierwiastek, który znany jest z właściwości kojących skołatane nerwy. Całkiem sporo magnezu znajdziemy również w zielonych warzywach i orzechach. Zainteresowani powinni też dostarczać organizmowi jak najwięcej składników potrzebnych do produkcji „hormonu szczęścia” – serotoniny.

Należą do nich na przykład jeden z aminokwasów – L-tryptofan- duże ilości witaminy B6. Dlatego produkcję hormonu szczęścia maksymalizuje bogata dieta w węglowodany, a uboga w białko. Tu musimy jednak wybrać: albo będziemy szczęśliwi, albo szczupli.

Szukanie witaminy B6 polecałabym więc ograniczyć do niskokalorycznych marchewek, szpinaku czy ryb. Można ją też znaleźć w warzywach strączkowych (groch, soczewica), awokado, ziemniakach, pestkach słonecznika i mące z pełnego przemiału (razowej). Bogatym źródłem, tak samo jak tryptofanu, są żółte sery (niestety niepozbawione przy tym sporej dawki kalorii).

Długo trwający stres powoduje, że tracimy dużo witaminy C. Uzupełnij jej brak – świetna do tego jest kwaszona kapusta czy cytrusy.

Pamiętaj także o wodzie. Przezywając stres, wiele jej tracimy. Dlatego pij często. Staraj się za to unikać kawy – nie dość, że podnosi ciśnienie, to jeszcze wypłukuje z organizmu magnez.